Koniec roku to zawsze czas podsumowań oraz dalszych planów, które będziemy chcieli zrealizować w nadchodzącym roku. W branży ochrony przeciwpożarowej rok 2014 był bardzo ważny, wiele się działo i z pewnością zostanie przez niektórych zapamiętany na bardzo długo, choćby poprzez jubileuszową edycję Międzynarodowych Targów Zabezpieczeń SECUREX 2014, na której większość z naszych partnerów mogła zaprezentować kompleksową ofertę produktów i usług, innowacyjnych rozwiązań oraz nowości technologicznych z zakresu ochrony przeciwpożarowej. Wręczane podczas Targów nagrody mogą być podstawą do wnioskowania o trendach dominujących obecnie. A czym żyła branża przez ostatnie 12 miesięcy?
Poniższy artykuł stanowi przegląd nowości rynkowych z zakresu ochrony przeciwpożarowej. Opisuję zarówno urządzenia, jak i rozwiązania oraz aplikacje wspomagające przy projektowaniu systemów przeciwpożarowych.
W roku 2014 firma WAGNER stworzyła inteligentny system zasysający dym TITANUS MULTI-SENS®. System ten posiada wyjątkową umiejętność rozpoznawania rodzaju palącego się materiału. Innowacja ta pozwala na pełne wyeliminowanie fałszywych alarmów i podjęcie skutecznych środków zaradczych. Aby nie dopuścić do powstania pożaru także w obiektach wielkopowierzchniowych, firma WAGNER udoskonaliła swój system zapobiegania powstawaniu pożarów. Energooszczędna technologia VPSA wykorzystuje procesy fizyczne w celu pozyskania azotu z powietrza atmosferycznego. Poprzez kontrolowane wprowadzenie azotu do pomieszczenia chronionego obniżane jest stężenie tlenu w całym obszarze zastosowania. Metoda ta niejako „dusi” pożar odbierając mu tlen. Zastosowanie technologii VPSA pozwala zaoszczędzić do 80% energii potrzebnej do wytworzenia azotu. Oferta firmy WAGNER została w tym roku poszerzona także o gazowy system gaszenia przeznaczony specjalnie do systemów magazynowania pionowego typu Shuttle oraz regałów karuzelowych typu Paternoster, opracowany we współpracy z firmą Kardex Remstar, wiodącym światowym producentem zautomatyzowanych systemów składowania. Wyjątkowość tej instalacji polega na umieszczeniu w rurze dostarczającej gaz wielu małych otworów, przez które azot jest wprowadzany do obszaru chronionego. Budowa regału nie stanowi dzięki temu przeszkody w rozprowadzaniu gazowych środków gaśniczych.
AFFS Sp. z o.o. (Automatic Fire Fighting Systems) jako nowość w tym roku zaprezentowała adresowalny panel detekcji gazu typ AFFS-COMBI. System Combi został zaprojektowany, aby działać w pełnym zakresie środowisk tj. począwszy od środowisk komercyjnych, aż do ciężkich przemysłowych, które mogą wymagać działania czujnika w niebezpiecznej strefie. Typowe miejsca zastosowania to budynki użyteczności publicznej, parkingi, tunele, browary, pomieszczenia kotłowni, oczyszczalni wody, H&V sterownie, produkcja, instalacje procesowe, biomasa, ogrodnictwo, hotele, biura itd. Każdy czujnik gazu w sposób ciągły monitoruje atmosferę, informując centralę o wszelkich niebezpiecznych warunkach, wykazując na wyświetlaczu alfanumerycznym: raport czujnika, rodzaj gazu, koncentrację i stan alarmu. Poziomy alarmowe, które zostały przekroczone automatycznie aktywują wiele sygnałów wyjściowych, w tym analogowe/ cyfrowe, które wcześniej zostały zaprogramowane przez użytkownika. System oferuje nieograniczone możliwości w zakresie podłączenia ilości czujników, za pomocą wielu jednostek Combi umieszczonych w 19” szafach rack. System Combi jest dostarczany jako gotowy produkt do użycia, ze wstępnie skalibrowanymi czujnikami gazów, przy czym istnieje możliwość instalowania dodatkowych czujników, które mogą być łatwo dodawane do dowolnego punktu w sieci. W ofercie pojawił się także automatyczny system gaszenia gazem obojętnym FIRET ENERGY. Stałe urządzenie gaśnicze FIRET ENERGY zabezpiecza instalacje takie jak rozdzielnice, szafy sterownicze oraz urządzenie o małych kubaturach. Butle ciśnieniowe posiadają pojemność od 1 do 7 litrów, a jedną butlą możemy zabezpieczyć kubaturę netto do ~3,0 m3 (NFPA 2001, C = 36%). Wykorzystując technologie termoczułej dyszy, która dzięki swojej unikalnej budowie szybko i niezawodne zbiera temperaturę, możemy podnieść poziom bezpieczeństwa każdego chronionego urządzenia. Gaszenie gazem obojętnym, którym jest Azot (N2 , IG-100) jest nieszkodliwe dla zabezpieczanego obiektu, spowodowane jest to sposobem działania środka gaśniczego. Azot obniża stężenie tlenu w obiekcie do ~11*–12,5%, przez co następuje ugaszenie ognia. Zaleca się aby obiekty posiadały szczelność, jednakże w przypadku obiektów perforowanych np. szaf eklektycznych zaleca się kontakt z przeszkoloną osobą w celu odpowiedniego doboru ilości środka gaśniczego i urządzenia do specyfikacji obiektu gaszonego. FIRET ENERGY nie pozostawia zanieczyszczeń, jest nieszkodliwy dla człowieka i środowiska oraz nie wymaga wentylacji pomieszczenia po wyzwoleniu środka gaśniczego, dlatego może być z powodzeniem stosowany w pomieszczeniach zamkniętych. Produkt nie podlega pod obowiązkową certyfikację w CNBOP.
Firmy AGIS Fire & Security w tym roku wyróżniła się wprowadzeniem rozwiązań w zakresie gaszenia mgłą wodną AQUASYS. W listopadzie br. przedstawiciele firmy uczestniczyli w testach prowadzonych przez producenta w Sollenau w Austrii. W związku z projektem ochrony w jednym z wiodących banków we Francji, odtworzono 1:1 warunki, w jakich system mgły wodnej miałby zostać zainstalowany na potrzeby gaszenia serwerowni przy zachowaniu włączonej wentylacji. Wynik testów potwierdził wysoką skuteczność i efektywność rozwiązania. Bazując na filozofii empirycznej weryfikacji poprawności i skuteczności działania rozwiązań w zakresie gaszenia mgłą wodną, każdy system jest weryfikowany w warunkach naturalnych zanim zostanie zainstalowany u klienta. Oznacza to, że mając na uwadze specyfikę każdego chronionego obszaru firma AQUASYS odtwarza warunki, w jakich zainstalowany system powinien zapewnić skuteczną ochronę i we współpracy z niezależnymi ekspertami jednostek badawczych weryfikuje poprawność działania systemu. Mgła wodna nie przewodzi prądu, a zatem z powodzeniem może być stosowana do ochrony urządzeń pod napięciem, czy w centrach przetwarzania danych. Dzięki zastosowaniu wysokiego ciśnienia proces tłumienia ognia może przebiegać skutecznie, nawet bez konieczności wyłączania urządzeń wentylacyjnych (np. chłodzących sprzęt IT). Wykorzystanie niewielkiej ilości wody jako środka gaśniczego sprawia, że system jest nie tylko efektywny, ale też ekonomiczny. Wykorzystanie niewielkich ilości wody podczas akcji gaśniczej nie wymaga magazynowania środka gaśniczego w dużych zbiornikach, a system instalacyjny jest optymalny kosztowo. Rozwiązania w zakresie gaszenia mgłą wodną znajdują zastosowanie w budynkach przemysłowych, biurowych, w centrach przetwarzania danych, muzeach, archiwach, hotelach oraz tunelach infrastruktury miejskiej i kolejowej. Czynnikiem decydującym o ich skuteczności jest mechanizm generujący pod wysokim ciśnieniem mgłę wody, która dzięki swojej objętości pochłania energię z ognia odparowując i wypierając tlen z ogniska pożaru. W następstwie większość produktów spalania zostaje zaabsorbowana przez mikroskopijne krople wody w wyniku czego źródło ognia ulega zagaszeniu. System pozwala ograniczyć straty wynikające z rozprzestrzeniania ognia, dzięki jednoczesnej separacji i tłumieniu ognisk pożarowych.
W tym roku przez DENEB SYSTEM wprowadzona została na rynek cała gama nowych produktów, zarówno w systemach oddymiania 24V/48V, jak i chwytaki elektromagnetyczne w systemach odcięć ogniowych oraz moduły w systemach sygnalizacji pożarowej CF3000. Do najważniejszych nowości należą:
- zaawansowane technologicznie, kompaktowe centrale oddymiania 24V typ SVM / SV od 5 A do 32 A w konkurencyjnych cenach;
- klapy dymowe wyposażone w opatentowany system do otwierania składający się z napędu elektrycznego oraz specjalnego, ruchomego mechanizmu mocującego. System SA Power pozwala na szeroki kąt otwarcia klap (nawet o wymiarach 2,5 x 2,5 m), a jego unikalna konstrukcja zajmuje niewiele miejsca w świetle otworu (napęd jest całkowicie schowany przy zamkniętej klapie). Siłowniki w standardzie posiadają siłę 5000N oraz przyspieszony czas pracy, żeby otworzyć klapę w 60 sekund.
- Nowością w Polsce jest system oddymiania 48 V, to pierwsze takie rozwiązanie na rynku. Ten innowacyjny, prekursorski system oddymiania pozwala na ograniczenie okablowania w stosunku do standardowego systemu na 24 V nawet o 30%, a zastosowane napędy na 48V charakteryzują się mniejszym poborem prądu. Takie rozwiązanie pozwala na znaczne oszczędności i maksymalną ekonomię wykonania kompletnego systemu oddymiania. Firma DENEB SYSTEM wspiera projektantów przy przeliczaniu okablowania! Charakterystyka systemu 48 V: mniejsze przekroje przewodów, dużo mniejsze spadki napięć, 48 V klasyfikowane jako napięcie bezpieczne, mniejszy amperarz central sterujących. Zastosowanie: w szczególności w obiektach wielkokubaturowych oraz wszędzie tam, gdzie występują długie trasy kablowe, np. centra handlowe, hale magazynowo-produkcyjne, centra logistyczne, dworce kolejowe i obiekty sportowe. Wszystkie nowe produkty posiadają niezbędne dopuszczenia.
Nowością w ofercie D+H Polska jest system sygnalizacji pożarowej Protec, z powodzeniem stosowany w krajach Europy Zachodniej. D+H Polska ma wyłączność na sprzedaż tego rozwiązania na polskim rynku. System Protec składa się m.in. z interaktywnych, cyfrowych i adresowalnych centrali 6100 – dla budynków o małej i średniej kubaturze lub centrali 6400 – dla dużych obiektów, a także szerokiej gamy urządzeń peryferyjnych – czujek ciepła, optyczno-termicznych, z dodatkowym sensorem CO, zasysających Cirrus Pro i samokalibrujących się czujek liniowych. Oferowane produkty produkowane są w Wielkiej Brytanii i charakteryzują się wysoką jakością, dużą odpornością na fałszywe alarmy, łatwością adresowania oraz precyzyjną lokalizacją zdarzenia pożarowego (aż 120 znaków opisu na wyświetlaczu). Protec umożliwia transmisję dużej ilości informacji, a równocześnie bardziej szczegółowych niż w przeszłości, przy zastosowaniu systemów analogowych. Centralę można zaprogramować według różnych trybów pracy, uwzględniających funkcję obiektu oraz panujące w nim specyficzne warunki środowiskowe. Czujki Protec potrafią rozpoznawać czynniki kwalifikujące się jako zdarzeni pożarowe i odróżnić je od czynników powodujących fałszywe alarmy. Z tego powodu system doskonale sprawdza się w trudnych warunkach środowiskowych. Wszystkie elementy systemu Protec są podpięte do centrali za pomocą przewodu pętlowego, dzięki czemu rozwiązanie pozwala znacząco obniżyć koszty okablowania. Centrale Protec charakteryzują się ponadto dużą elastycznością w zakresie podłączenia dodatkowych elementów pętlowych. Protec 6100 i 6400 posiadają świadectwo dopuszczenia CNBOP.
Nowości firmy MERAWEX w ofercie produktowej 2014 to zasilacz napięcia przemiennego i stałego ZUP230V. Jest to zasilany z sieci elektroenergetycznej uniwersalny zasilacz dostarczający napięcie przemienne 230 V i napięcie stałe 24 V, dla których rezerwowym źródłem zasilania jest wspólna bateria akumulatorów 24 V. Konstrukcja zasilacza i organizacja jego pracy dostosowana jest do specyfiki urządzeń przeciwpożarowych zasilanych z 230 V charakteryzującej się brakiem poboru prądu w stanie czuwania (dozoru). Zasilacz taki wypełnia lukę rynkową i umożliwia realizację funkcji niezbędnych do zasilania systemów wentylacji pożarowej napięciem 230 V zgodnie z wszystkimi wymogami normalizacyjnymi i prawnymi. Zasilacz ZUP230V jest przystosowany do pracy automatycznej przy sterowaniu z centrali CSP lub układu oddymiania albo do pracy z uruchamianiem ręcznym. Kolejną nowością jest centrala sterująca CS-ZSP135, która we współpracy z zasilaczem ZSP135-DR służy do sterowania urządzeniami systemów kontroli rozprzestrzeniania dymu i ciepła do uruchamiania sygnalizatorów pożarowych. Centrala prowadzi dozór linii, które ją sterują, oraz kontroluje ciągłość wszystkich linii zasilających napędy elektromechaniczne i sygnalizatory. Centrala CS-ZSP135 jest przystosowana do pracy automatycznej przy sterowaniu równocześnie dwóch różnych rodzajów i łącznie ośmiu sztuk urządzeń z jednego modułu liniowego wejścia/wyjścia centrali CSP lub z układu oddymiania albo może służyć do pracy z uruchamianiem ręcznym.
Firma Xtralis w 2014 roku rozpoczęła proces wprowadzania na rynek nowej generacji detektorów zasysających dymu VESDA E. Kluczowym rozwiązaniem odróżniającym detektory VESDA E od poprzedniej generacji, jest zastosowanie zupełnie nowej, opatentowanej komory detekcyjnej różniąca się od dotychczas stosowanej zarówno konstrukcją jak i możliwościami technicznymi. Zaawansowaną metodę detekcji dymu osiągnięto przez zastosowani setek tysięcy fotosensorów (ponad 330 tys.) w komorze pomiarowej oraz 10 unikatowych parametrów detekcji. W efekcie detektory VESDA E charakteryzują się wyższym poziomem odporności na zanieczyszczenia oraz bardzo szerokim zakresem czułości. Funkcja oprogramowania analitycznego nie ograniczają się jedynie do detekcji i sygnalizacji obecności cząstek spalin, kurzu, czy PCV w powietrzu. Pozwala także na śledzenie trendów intensywności zjawiska w określonym czasie w celu wykorzystania tych informacji przy programowaniu progów czułości detektora. Tym sposobem zjawiska zwodnicze, będące często źródłem fałszywych alarmów, mogą zostać skutecznie zminimalizowane. W przypadku analizy obecności w powietrzu cząstek PCV, możliwa jest diagnostyka potencjalnego źródła pożaru, zanim jeszcze do niego dojdzie.
Wraz z początkiem 2014 roku UTC Fire & Security przeniosło produkcję central serii 2X do Polski, a dokładnie do Ropczyc w województwie podkarpackim. Centrale te posiadają certyfikat zgodności z normami EN54 (części 2, 4 oraz 13) oraz świadectwo dopuszczenia CNBOP do stosowania. Wraz z ukazaniem się nowej wersji firmware oraz programu PCC-2X v3.2, dostępne są nowe opcje m.in. w zakresie konfiguracji stref i definicji logiki oraz moduły wejść/ wyjść instalowane w centrali:
- 2010-2-PIB-8I − 8 wejść monitorowanych,
- 2010-2-PIB-8I8O − 8 wejść i 8 wyjść monitorowanych, 2010-2-PIB-8O − 8 wyjść monitorowanych.
Na życzenie wielu klientów, w tym z Polski, centrala 2X jest produkowana także w wersji z wbudowaną drukarką termiczną. Oprócz systemu serii 2X, w ofercie dostępny jest również wielozadaniowy system Edwards EST-3, który jest propozycją dla klientów wymagających ochrony przeciwpożarowej dużych i skomplikowanych obiektów. System uzyskał świadectwo dopuszczenia CNBOP rozszerzone o zgodność z normą dla dźwiękowych systemów ostrzegawczych. EST-3 jest jedynym systemem, w którym wykrywanie i sygnalizacja pożaru jest zintegrowana z dźwiękowym systemem ostrzegawczym. W 2014 roku ukazało się również nowe oprogramowanie ATS8600, które umożliwia m.in. wizualizację systemu sygnalizacji pożaru 2X oraz FP1200/FP2000. Oprogramowanie posiada różne widoki, m.in. profesjonalny do zarządzania użytkownikami, konfiguracji aplikacji i map oraz monitora do codziennej pracy oraz obsługi map i zdarzeń. Oprogramowanie umożliwia również definiowanie automatycznych akcji między dowolnymi zdarzeniami z urządzeń lub aplikacji, zaś rejestr zdarzeń umożliwia wyszukiwanie, tworzenie filtrów oraz wydruk. Uzupełnieniem powyższych nowości jest nowa seria czujek zasysających – FHSD8000, w skład której wchodzą czujki 1-rurowe o standardowej lub wysokiej czułości, jak również czujki 2- lub 4- rurowe o wysokiej czułości. Wszystkie czujki pracują w oparciu o algorytm LDD-3D3 i ClasiFire® oraz umożliwiają detekcję pożaru według klasy A, B lub C (zgodnie z normą EN54-20). Powyższe czujki umożliwiają zbudowanie sieci centralnie monitorowanej i zarządzanej. Sieć SenseNet zbudowana jest z dwóch warstw funkcjonalnych i umożliwia zbieranie informacji ze 127 urządzeń. Dodatkowo dostępne jest oprogramowanie PipeCad, które umożliwia modelowanie planowanej instalacji, wykonanie obliczeń parametrów wymaganych przez normę i sprawdzenie, czy projektowany system jest zgodny z zadaną klasą detekcji.
Firma TOA Electronics w 2014 roku wprowadziła na rynek głośnik Q-HA-1000. Jest to kompaktowy system wyrównany liniowo zbudowany na bazie 8 ciasno ulokowanych modułów tubowych, zamkniętych we wspólnej obudowie. Urządzenie opracowane zostało przez japońskich inżynierów z myślą o nagłośnieniu dużych przestrzeni otwartych, jako komponent wdrażanego w ich kraju systemu ostrzegania przed kataklizmami. Q-HA-1000 cechuje się specjalną konstrukcją, która pozwala osiągnąć wysoki współczynnik kierunkowości w paśmie mowy. Zastosowane rozwiązanie pozwala sprawić, iż tzw. pole dalekie w tym paśmie (czyli zasięg, w którym poziom dźwięku spada o 6 dB z każdym podwojeniem odległości) zacznie się dla wyższych częstotliwości dalej, niż w wypadku klasycznych zestawów głośnikowych. Tym samym uzyskana zostaje większa czytelność przekazu głosowego na większym dystansie. Q-HA-1000 gwarantuje efektywność rzędu 114 dB SPL (1 W / 1 m). Przy mocy znamionowej 50W pozwala osiągnąć zawrotny zasięg efektywny rozgłaszania przekraczający 600 metrów. Pozwala to znacznie zredukować infrastrukturę systemową potrzebną do nagłośnienia nawet dużych powierzchni otwartych. Jednocześnie warto zwrócić uwagę na niskie zapotrzebowanie mocowe głośnika, który w połączeniu ze wzmacniaczem i interfejsem audio i/lub hybrydą telefoniczną może być zasilany z baterii słonecznych. Na rynku europejskim, gdzie na szczęście nie należy obawiać się występowania częstych katastrof naturalnych, produkt Q-HA-1000 adresowany jest do nagłośnienia dużych otwartych obszarów takich jak: lotniska, terminale rozładunkowe, poligony wojskowe, obszary widowiskowo-krajobrazowe oraz wielkoobszarowe zakłady pracy.
Firma W2 wprowadziła w 2014 roku na rynek sygnalizatory zewnętrzne − akustyczno- optyczny SAOZ-Pk i głosowo-optyczny SGO-Pgz2. Jako pierwsi w Polsce wprowadzili do sprzedaży sygnalizator głosowo-optyczny z dokumentami CNBOPPIB. Oba sygnalizatory posiadają Certyfikat CPR i Świadectwo Dopuszczenia. Firma dołożyła starań, aby nowy design obudowy spełniał oczekiwania klientów. Oba sygnalizatory występują w tej samej obudowie oferując różne możliwości: SGO-Pgz2 to sygnalizator zewnętrzny z komunikatami słownymi, który przeznaczony jest do sygnalizowania pożaru przemiennie sygnałem akustycznym i sygnałem komunikatu słownego w zewnętrznych, jak i wewnętrznych systemach sygnalizacji pożaru. SGO-Pgz2 posiada 1-3 komunikatów głosowych i opcjonalnie komunikat potwierdzający, 15 wzorów dźwięku z opcją braku sygnału. Sygnalizator generuje jednocześnie komunikat głosowy wraz z sygnałem optycznym. Część akustyczna sygnalizatora ma możliwość pracy synchronicznej w sieci. Sygnalizatory zewnętrzne SGO-Pgz2 mogą współdziałać z sygnalizatorami wewnętrznymi SG-Pgw w jednej sieci. Sygnalizator SGO-Pgz2 jest zgodny z normami: PN-EN 54-23:2010 (część optyczna), PN-EN 54-3:2003/A2:2007 (część akustyczna). mSAOZ-Pk to sygnalizator zewnętrzny przeznaczony do sygnalizowania pożaru sygnałem akustycznym wraz z sygnałem optycznym w zewnętrznych, jak i wewnętrznych systemach sygnalizacji pożaru. SAOZ-Pk posiada 4 wzory dźwięku, dwa poziomy regulacji głośności: 100dB, 110dB. Część akustyczna sygnalizatora ma możliwość pracy synchronicznej w sieci. SAOZ-Pk ma też możliwość synchronizacji z sygnalizatorami wewnętrznymi: akustycznym SA-K5N i akustyczno-optycznym SA-K7N. Sygnalizator SAOZ-Pk zgodny jest z normami PN-EN 54-23:2010 (część optyczna), PN-EN 54- 3:2003 (część akustyczna). Oba sygnalizatory zewnętrzne współpracują z dowolną CSP dostarczającą napięcie 16-32,5 V DC.
Przegląd przygotowała
Katarzyna Dąbrowska
