System GEMOS w PGE GiEK S.A. Oddział Zespół Elektrowni Dolna Odra w Nowym Czarnowie
W ostatnich miesiącach szeroko dyskutowanym zagadnieniem jest problematyka zagrożeń wynikających z zastosowania w elektrowniach biomasy. Stosowanie biomasy jako paliwa może bowiem prowadzić do gwałtownych wybuchów, a tym samym stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia ludzkiego.
Przykładem jak niebezpieczne mogą być takie zdarzenia był wybuch, do którego doszło 24 stycznia 2010 roku w Zespole Elektrowni Dolna Odra S.A. (obecnie PGE GiEK S.A. Oddział Zespól Elektrowni Dolna Odra). W wyniku gwałtownej eksplozji zniszczeniu uległy pierwszy i trzeci budynek przesypowy, z których poza mocno zakotwiczonymi w fundamentach stalowymi elementami konstrukcyjnymi nie zostało nic. Długotrwała akcja ratunkowa była trudna i niebezpieczna. Tlące się kable, wciąż na nowo powstające ogniska zapalne pyłu i miału oraz zapalenia taśmociągów prowadzące do bardzo dużego zadymienia pomieszczeń, nie ułatwiały pracy strażakom. Dodatkowe zagrożenie stanowiła bardzo niska temperatura, powodująca szybkie obladzanie miejsc zmoczonych wodą.
Zdarzenie to wpłynęło na przyspieszenie działań mających na celu poprawę bezpieczeństwa pracowników oraz instalacji technologicznych na terenie zakładu. Przeprowadzone badania i analizy wykazały konieczność natychmiastowych zmian, prowadzących do zapewnienia bezpieczeństwa.
Zespół Elektrowni Dolna Odra rozpoczął prace projektowe, których podstawą był wydany wcześniej operat ochrony ppoż., a wybrane rozwiązania musiały spełnić m.in. następujące wymogi:
- wysoka niezawodność,
- możliwość integracji – niezawodna współpraca poszczególnych urządzeń i systemów w ramach realizacji założeń scenariusza pożarowego,
- skalowalność – łatwa dalsza rozbudowa przy minimalizacji nakładów finansowych,
- otwartość – możliwość integracji w ramach jednej platformy systemowej różnych rozwiązań technicznych w różnych obszarach eksploatacji,
- interfejs przyjazny dla użytkownika.
W zakresie integracji zaawansowanych systemów detekcji i gaszenia, zdecydowano się na zastosowanie platformy integrującej GEMOS, która pozwoliła na spełnienie następujących wymagań Inwestora:
- Poprawę warunków eksploatacyjnych instalacji nawęglania oraz podniesienie poziomu bezpieczeństwa, dzięki szybkiej i kompleksowej detekcji potencjalnych zagrożeń.
- Zapewnienie niezawodnej współpracy poszczególnych urządzeń i systemów, w ramach realizacji założeń scenariusza pożarowego, dzięki możliwości integracji w ramach jednej platformy systemowej różnych rozwiązań technicznych w różnych obszarach eksploatacji.
- Zapewnienie możliwości nieprzerwanej pracy całego systemu.
- Umożliwienie łatwej rozbudowy przy minimalizacji nakładów finansowych, dzięki modułowej strukturze systemu.
- Zapewnienie możliwości obsługi i kontroli różnych urządzeń bez konieczności dodatkowej znajomości zasad ich działania, dzięki wspólnej platformie systemowej.
- Uproszczenie i przyspieszenie procesu decyzyjnego, dzięki jasno określonym scenariuszom i procedurom przekazywanym w przystępnej formie.
Zastosowany Zintegrowany System Zarządzania Bezpieczeństwem GEMOS zbiera i analizuje sygnały o stanach poszczególnych systemów:
- systemu detekcji pożarów tlewnych,
- systemu sygnalizacji pożaru,
- światłowodowych liniowych czujek temperatury,
- systemu detekcji tlenku węgla,
- systemu telewizji dozorowej.
Głównym zadaniem systemu GEMOS jest przyjęcie sygnału alarmowego, pojawiającego się w przypadku tlenia oraz wspomaganie operatorów w podjęciu decyzji o dalszym postępowaniu.
Stosowane w Elektrowni Dolna Odra procedury zostały opracowane na podstawie koncepcji bezpieczeństwa obiektu, przepisów prawnych dotyczących bezpieczeństwa i wymagań EDO. System GEMOS wspomaga operatora nie tylko szczegółowymi planami sytuacyjnymi z danym alarmującym elementem, ale także wykonuje zdefiniowane procedury automatycznie i prowadzi przez algorytm postępowania dla danej sytuacji.
Szczegółowe informacje z przychodzących meldunków, wykonane procedury postępowania i komentarze operatora, a także pozostałe informacje są archiwizowane i przesyłane od podsystemów czy stacji roboczych. Przechowywane przez system dane historyczne można raportować i analizować według różnych kryteriów.
W efekcie przeprowadzonego projektu w PGE GiEK S.A. Oddział Zespól Elektrowni Dolna Odra, platforma integrująca GEMOS jest odpowiedzialna za kontrolę, alarmowanie i sterowanie poszczególnych urządzeń i systemów, a GEMOS jest elementem nadrzędnym w ramach Zintegrowanego Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem na terenie Elektrowni Dolna Odra.
Należy podkreślić, iż System Zarządzania Bezpieczeństwem GEMOS został zaprojektowany w architekturze rozproszonej. Pozwala to na zachowanie bezpieczeństwa w obiekcie poprzez bieżące wykrywanie błędów i niesprawności technicznych.
Podsumowując należy zaznaczyć, iż zastosowanie platformy integrującej GEMOS to stabilne rozwiązanie na lata. Zastosowanie systemu GEMOS w zabezpieczaniu obiektów przemysłowych, poprzedzone powinno być szczegółową analizą wymogów i zaprojektowanych urządzeń. Tylko wówczas można spodziewać się wymiernych korzyści – poczucia bezpieczeństwa i jednoczesnej optymalizacji kosztów.
Karolina BRZUCHALSKA
Artykuł firmy Ela-compil Sp. z o.o.
Fot. Ela-compil Sp.z o.o.
