Rodzaj czujki/czujnika

Krótka charakterystyka

Przycisk napadowy

Reaguje na nacisk, może posiadać dodatkową funkcję – pamięć użycia.
Najczęściej montowany w kasach, miejscach wypłat pieniędzy, więzieniach, aresztach itp.
Przycisków napadowych nie zaleca się stosować łącznie z sygnalizacją akustyczną.

Elektromechaniczne

Alarm wywoływany jest przez zwarcie lub rozwarcie styków na skutek pojawienia się lub zaniku nacisku.
Tego typu czujki podatne są na zanieczyszczenia – maleje pewność styku.

Maty alarmowe

Reagują na nacisk lub jego zmianę. Można stosować jako pułapki na przejściach lub jako przyciski napadowe.

Kontaktrony

Działają na zasadzie zwarcia lub rozwarcia styków podczas pojawienia się lub zaniku pola magnetycznego. Stosowane najczęściej do ochrony drzwi i okien.

Przewody alarmowe

Wykonywane są indywidualnie na zasadzie obwodu elektrycznego na folii. Działają na skutek przerwania obwodu i mogą być stosowane do ochrony szyb, drzwi, gablot.
Niestety ich działanie jest tylko jednorazowe.

Farby przewodzące

Nakładane są na chronione powierzchnie jak przewodzące ścieżki i działają podobnie jak przewody alarmowe w oparciu o przerwanie obwodu. Również charakteryzują się działaniem jednorazowym.

Szyby alarmowe

Podczas produkcji wewnątrz szyby umieszcza się cienkie przewody alarmowe.

Czujki wibracyjne (wstrząsowe)

Czujki takie wykrywają wibracje bądź wstrząsy. Mogą posiadać regulację czułości. Wykorzystywane są do ochrony okien, drzwi, ościeżnic.

Czujki tłuczenia szkła

Wyróżnia się czujki tłuczenia szkła pasywne, aktywne i mikrofonowe. Czujki pasywne i aktywne przyklejane są do szyby, natomiast czujki mikrofonowe umieszcza się w odległości kilku metrów od szyb. Czujki mikrofonowe mogą chronić jednocześnie kilka szyb. Czujki pasywne działają w oparciu o wykrywanie dźwięków charakterystycznych dla tłuczonego szkła. Niestety są także wrażliwe na inne podobne dźwięki. Czujki aktywne wysyłają sygnał w szybę i kontrolują go. Mogą zatem reagować na tłuczenie, cięcie i wykrawanie szkła. Czujki mikrofonowe oprócz funkcji wykrywanie tłuczenia szkła posiadają często funkcję wykrywania samego uderzenia. Należą do najbardziej wygodnych w montażu i ze względu na możliwość ochrony kilku szyb jednocześnie są relatywnie tanie.

Czujki sejsmiczne

Składają się najczęściej z kilku niezależnych czujek umieszczonych w jednej obudowie i mogących wykrywać rożne rodzaje agresji takie jak palnik tlenowy, wiertło, wybuch czy piłowanie lub cięcie. Tego typu czujki stosuje się do ochrony sejfów, skarbców, ścian i stropów, krat lub metalowych drzwi.

Czujki zawieszeniowe

Sygnalizują zmianę lub zmniejszenie nacisku. Najczęściej stosowane do ochrony eksponatów wiszących na ścianach np. obrazy.

Czujki podczerwieni

Można podzielić je na aktywne jak i pasywne. Do czujek aktywnych zalicza się rożnego rodzaju tory, bariery i bramki podczerwieni. Nadajnik wysyła wiązkę podczerwieni, która następnie odbierana jest przez odbiornik. Jeśli wiązka ta zostanie przerwana następuje wywołanie alarmu. Pasywne czujki podczerwieni wywołują alarm jeśli w obszarze zasięgu czujki pojawi się obiekt którego temperatura jest inna niż temperatura otoczenia.

Czujki ultradźwiękowe

Wyróżnia się czujki dopplerowskie lub wypełniające. W przypadku czujek dopplerowskich nadajnik i odbiornik najczęściej znajdują się w jednej obudowie – w przeciwieństwie do czujek wypełniających. Stosuje się je najczęściej do ochrony szczelnych pomieszczeń i gablot. Czujki te są bardzo wrażliwe na ruchy powietrza.
Zasada działania czujek wypełniających oparta jest na pomiarze poziomu sygnału lub pochłaniania ultradźwięków. Takie czujki stosuje się do ochrony szczelnych gablot (np. muzea), gdyż wykrywają one rozszczelnienia.

Czujki światłowodowe

Są to specjalnej konstrukcji światłowody, które na całej swej długości pełnią rolę mikrofonu i wykrywają drgania w paśmie akustycznym. Służą do ochrony płotów, ścian i montowane są pod ziemią. Charakteryzują się dużym zasięgiem (nawet do kilkunastu kilometrów), odpornością na zakłócenia, są trudne do wykrycia i umożliwiają modelowanie strefy wykrywania.

Czujki mikrofalowe

Wyróżnia się czujki mikrofalowe dopplerowskie oraz bramki mikrofalowe. W czujkach dopplerowskich nadajnik jak i odbiornik znajdują się w tej samej obudowie a ich zasada działania oparta jest na zjawisku Dopplera. Tego typu czujki przenikają przez szyby i przegrody budowlane (np. przez cienkie ściany wykonane z płyt karton-gips).
Bramki mikrofalowe mają nadajnik i odbiornik umieszczone w oddzielnych obudowach, a ich zasada działania polega na kontroli poziomu sygnału wiązki w odbiorniku.

Wideodetektory

Zasada działania opiera się na wykrywaniu różnic w analizowanym obrazie.

Czujki dualne

Jest to połączenie dwóch rodzajów czujek w jednej obudowie. Najczęściej spotyka się połączenie czujki pasywnej podczerwieni oraz czujki mikrofalowej dopplerowskiej. Inne rozwiązania to połączenie pasywnej podczerwieni i mikrofonowej czujki tłuczenia szkła.

Czujki zespolone

Ich budowa polega na tym, że w jednej obudowie umieszcza się przynajmniej dwie czujki, których sygnały traktowane są przez system niezależnie.

Czujki napięciowe

Wykonywane są w wersjach 12V lub 230V. Wersje 12V wykorzystywane są do ochrony pojazdów, zaś wersje 230V do sygnalizowania włączenia lub wyłączenia odbiorników energii w chronionej strefie. Tego typu czujki sygnalizują zmiany w poborze prądu.

Kamery termowizyjne

Wykrywają obiekty o temperaturze innej niż temperatura otoczenia i sygnalizują ich przemieszczanie się. Charakteryzują się dużym zasięgiem nawet do 2 km.

Radary perymetryczne

Ich zadaniem jest wykrywanie zmian w zapamiętanym otoczeniu. Zasada działania polega na wykrywaniu zmian w terenie. Radary perymetryczne charakteryzują się dużym zasięgiem dookolnym – nawet do 1,5 km. Najlepiej sprawdzają się w terenach z małą ilością przeszkód ograniczających „widzenie” radaru.

Numer normy

Dotyczy

PN-EN 50131-2-2:2009

Systemy alarmowe – Systemy sygnalizacji włamania i napadu – Część 2 – 2: Czujki sygnalizacji włamania – Pasywne czujki podczerwieni.

PN-EN 50131-2-3:2010

Systemy alarmowe – Systemy sygnalizacji włamania i napadu – Część 2 – 3: Wymagania dotyczące czujek mikrofalowych.

PN-EN 50131-2- 4:2009

Systemy alarmowe – Systemy sygnalizacji włamania i napadu – Część 2 – 4: Wymagania dotyczące dualnych czujek pasywnych podczerwieni i mikrofalowych.

PN-EN 50131-2-5:2010

Systemy alarmowe – Systemy sygnalizacji włamania i napadu – Część 2 – 5: Wymagania dotyczące dualnych czujek pasywnych podczerwieni i ultradźwiękowych.

PN-EN 50131-2-6:2012

Systemy alarmowe – Systemy sygnalizacji włamania i napadu – Część 2 – 6: Czujki stykowe magnetyczne (oryg.)
Norma ta obecnie jest tłumaczona na język polski.