Inteligentny budynek to budynek przede wszystkim bezpieczny, komfortowy jak i ekonomiczny. Pod pojęciem komfortu kryje się tzw. komfort fizyczny gwarantujący nam odpowiednią temperaturę wewnątrz budynku, odpowiednią jakość powietrza czy prawidłowe oświetlenie. Natomiast pod pojęciem bezpieczeństwa kryją się takie zagadnienia jak: bezpieczeństwo życia i zdrowia ludzi, bezpieczeństwo zgromadzonego w budynku mienia oraz bezpieczeństwo technologiczne. Z tymi zagadnieniami nieodzownie łączą się systemy takie jak: systemy sygnalizacji pożarowej, systemy oddymiania, systemy sygnalizacji włamania i napadu, systemy kontroli dostępu, telewizji dozorowej czy systemy zewnętrznej ochrony budynku oraz monitorowania procesów technologicznych.
Zarządzanie komfortem
Głównym parametrem komfortu jest zapewnienie odpowiedniego oświetlenia, czyli oświetlenia o odpowiednim natężeniu z dostępem do światła dziennego. Właściwe oświetlenie gwarantuje dobre samopoczucie oraz odpowiednią wydajność pracy. Zbyt wysoki poziom natężenia oświetlenia może powodować zmęczenie wzroku. Natomiast zbyt niski poziom natężenia oświetlenia może wywoływać uczucie zmęczenia i senności. Warto też podkreślić, że niezawodne oświetlenie realizuje także pewien poziom bezpieczeństwa w budynku czy w miejscu pracy.
Patrząc z punktu widzenia ekonomicznego należy podkreślić, że oświetlenie jest jednym z bardziej energochłonnych systemów inteligentnego budynku, co pociąga za sobą znaczne koszty utrzymania budynku. Dlatego w inteligentnym budynku dużo uwagi poświęca się optymalnemu wykorzystaniu światła. W tym celu stosuje się różnego rodzaju systemy sterowania oświetleniem, dostosowujące poziom natężenia do światła wpadającego z zewnątrz – wykorzystując do tego celu czujki światła dziennego. Dzięki temu ilość światła sztucznego jest minimalna w odniesieniu do wymaganego poziomu natężenia – reszta bowiem uzupełniona jest naturalnym światłem dziennym. W celu zwiększenia oszczędności energii zużywanej na oświetlenie często dokonuje się integracji oświetlenia z systemami wykrywania ruchu czy obecności człowieka. Dzięki takim rozwiązaniom oświetlenie załączy się tylko wtedy, gdy zostanie wykryty ruch i pozostanie włączone do czasu gdy czujniki obecności będą wykrywać obecność człowieka. Niezależnie od powyżej przedstawionych rozwiązań w budynkach inteligentnych stosuje się także systemy sterowania oświetleniem takie jak np. system DALI. Dzięki takiemu systemowi możemy każdemu punktowi oświetleniowemu nadać adres, a następnie dowolnie nim sterować np. z poziomu komputera, tabletu czy panelu umieszczonego na ścianie. Możemy wówczas dowolnie konfigurować oświetlenie, aranżować sceny świetlne czy też kontrolować stan instalacji oświetleniowej (wykrywać awarie poszczególnych punktów świetlnych).
Kolejnym ważnym parametrem komfortu w inteligentnym budynku jest utrzymanie właściwej jakości powietrza, czyli zapewnienie odpowiedniego mikroklimatu wewnątrz budynku – czystości, wilgotności, prędkości i temperatury powietrza. Za to wszystko odpowiedzialne są systemy wentylacji, ogrzewania i klimatyzacji HVAC (ang. Heating, Ventilating, Air-Conditioning). System HVAC ma za zadanie utrzymać wewnątrz budynku takie parametry środowiskowe, jakie są najbardziej zbliżone do parametrów optymalnych dla człowieka. System HVAC musi nie tylko zapewniać parametry powietrza określone odpowiednimi normami, ale także pozwalać użytkownikowi inteligentnego budynku na ich indywidulane dostosowywanie w zależności od upodobań i indywidualnego poczucia komfortu.
Systemy klimatyzacji, wentylacji i ogrzewania należą do bardzo energochłonnych systemów i niekiedy stanowią znaczną część kosztów utrzymania budynku – w starszych konstrukcjach mogą nawet stanowić 70% kosztów energii pobieranej przez cały budynek. Szczególnie wysoki udział systemów HVAC w kosztach energii widoczny jest w okresie letnim i jest on wyższy nawet od okresu zimowego. Zatem schładzanie pomieszczeń w letnie upalne dni jest droższe niż ich podgrzewanie w okresie zimowym. Pamiętajmy jednak o tym, że jeśli w pełni chcemy cieszyć się powietrzem dobrej jakości to nigdy nie należy zapominać o regularnym czyszczeniu systemów klimatyzacji i wentylacji, gdyż są one dobrym siedliskiem dla różnego rodzaju bakterii i zarazków.
(...)
Robert Gabrysiak – mgr inż. elektrotechniki,
absolwent Wydziału Elektrycznego Politechniki
Poznańskiej o kierunku elektrotechnika
