Zapewnienie zdolności Sił Zbrojnych do utrzymania bezpieczeństwa kraju wymaga aby były one mobilne, sprawne i wyposażane w nowocześniejszy sprzęt. Zadanie to jest związane z koniecznością ciągłego doskonalenia bojowego szkolenia, zarówno przez poszczególnych żołnierzy, jak i zgrywanie większych struktur. Ważnym elementem doskonalenia zdolności wojsk jest szkolenie żołnierzy przy wykorzystaniu stacjonarnej bazy szkoleniowej w jednostkach wojskowych. Szkolenie poligonowe, a w chwili obecnej udział żołnierzy w misjach bojowych poza granicami kraju wymaga stałej pracy nad doskonaleniem żołnierskiego rzemiosła w miejscu stałej dyslokacji.
Zapewnienie zdolności Sił Zbrojnych do utrzymania bezpieczeństwa kraju wymaga aby były one mobilne, sprawne i wyposażane w nowocześniejszy sprzęt. Zadanie to jest związane z koniecznością ciągłego doskonalenia bojowego szkolenia, zarówno przez poszczególnych żołnierzy, jak i zgrywanie większych struktur. Ważnym elementem doskonalenia zdolności wojsk jest szkolenie żołnierzy przy wykorzystaniu stacjonarnej bazy szkoleniowej w jednostkach wojskowych. Szkolenie poligonowe, a w chwili obecnej udział żołnierzy w misjach bojowych poza granicami kraju wymaga stałej pracy nad doskonaleniem żołnierskiego rzemiosła w miejscu stałej dyslokacji.
Ochrona fizyczna w wojsku
Żołnierze są doskonale przygotowani do wykonywania zadań ochronnych, jednak ochrona fizyczna realizowana przez żołnierzy zawodowych jest najbardziej efektywną formą służby, jednak najdroższą. Podjęcie decyzji o realizacji zadań ochronnych przez żołnierzy, zamiast prowadzania w tym czasie intensywnego szkolenia specjalistycznego, generuje znacznie większe koszty w porównaniu do wykonania tych zadań przez Oddziały Wart Cywilnych (OWC), czy firmy zewnętrzne Specjalistyczne Uzbrojone Formacje Ochronne Przedsiębiorców (SUFO). Wszystko to powoduje, że najbardziej efektywnym sposobem zapewnienia ochrony jednostkom wojskowym jest wykorzystanie OWC lub powierzenie zadań w tym zakresie firmom zewnętrznym SUFO.
Podstawową formą ochrony obiektów użytkowanych przez Siły Zbrojne RP jest bezpośrednia ochrona fizyczna. Powinna ona stanowić pewien spójny i w pełni zdolny do reakcji system, gotowy do realizacji wielu zadań w ekstremalnych warunkach, także w trybie alarmowym. W skład tych sił wchodzą wszystkie siły ochronne jednostki wojskowej lub kilku jednostek, jeżeli stacjonują w kompleksie (garnizonie) służby dyżurne oraz warty: warty wojskowe, warty OWC oraz warty wystawiane poprzez SUFO.
Do niedawna obiekty wojskowe były ochraniane przez żołnierzy zasadniczej służby wojskowej oraz przez etatowe Oddziały Wart Cywilnych, przy czym ok. 80% obiektów jednostek wojskowych chronili żołnierze służby zasadniczej. Profesjonalizacja Sił Zbrojnych spowodowała konieczność dokonania zmian sposobu zapewniania bezpieczeństwa obiektów wojskowych. Uzawodowienie Sił Zbrojnych spowodowało zaprzestanie naboru żołnierzy do odbywania zasadniczej służby wojskowej, natomiast armia zawodowa zaczęła przygotowywać swoje struktury do profesjonalnego wykonywania zadań zgodnie z potrzebami zapewnienia suwerenności i bezpieczeństwa państwa polskiego.
Sytuacja ta wymogła dokonanie systemowych zmian w sposobie zapewnienia bezpieczeństwa obiektów wojskowych, a w szczególności miejsc przechowywania uzbrojenia i środków bojowych. W miejsce żołnierzy zasadniczej służby wojskowej wprowadzono sukcesywnie firmy cywilne specjalizujące się w świadczeniu usług w zakresie ochrony.
Wprowadzono zgodnie m.in. z zasadami rachunku ekonomicznego, elementy outsourcingu dla zapewnienia bezpieczeństwa obiektów wojskowych. W naszym krajobrazie pojawiły się nowe mundury pracowników SUFO.
Pojawiły się także pionierskie rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej w tym najważniejsze dla SUFO Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 19.06.1999 r. w sprawie ochrony przez specjalistyczne uzbrojone formacje ochronne terenów komórek i jednostek organizacyjnych resortu obrony narodowej (Dz.U. nr 60, poz. 647 z późn. zm.), które uregulowało najważniejsze aspekty działalności firm SUFO w wojsku.
W chwili obecnej Siły Zbrojne korzystają z około jednego tysiąca kompleksów wojskowych. Liczba ta będzie się na pewno zmniejszać w wyniku restrukturyzacji wojsk oraz zmian strukturalnych. Już jednak ok. 70% kompleksów wojskowych jest chronionych przez SUFO1. Liczba ta będzie prawdopodobnie rosła. Planuję się w br. wykorzystanie środków finansowych na ten cel w wysokości ok. 260 mln zł.
Rezygnacja z wart wojskowych na rzecz cywilnych jest jednym ze skutków uzawodowienia Sił Zbrojnych. Kolejnym jest zastępowanie usług OWC na rzecz SUFO wszędzie tam, gdzie jest to możliwe. Wybranie tej formy ochrony jest na obecną chwilę (z ekonomicznego punktu widzenia) po prostu tańsze. W przypadku wybrania tego rozwiązania dowódca nie musi w całości szkolić tych pracowników, zapewniać wyposażenia itp. Jednak, aby ochrona była skuteczna i zapewniała bezpieczeństwo obiektu, cały stan osobowy jednostki musi włożyć wiele wysiłku i poświęcić wiele czasu na nadzór nad realizacją usług, gdyż wielu przedsiębiorców nie wywiązuje się z zawartych umów. Czego przykładem było m.in. nałożenie za przedsiębiorców SUFO kar umownych na kwotę ok. 6 mln zł w 2014 r. na przypadki realizacji zadań niezgodnie z zawartymi umowami.
Jesteśmy świadkami nowych przeobrażeń w obszarze logistyki. W latach 2011–2012 przeprowadzono gruntowną reorganizację stacjonarnego systemu logistycznego poprzez rozformowanie dziesięciu Rejonowych Baz Materiałowych i sformowanie w ich miejsce czterech Regionalnych Baz Logistycznych.
Sformowanej RBLog zostały podporządkowane składy, warsztaty techniczne, jednostki systemu kierowania transportem i ruchem wojsk, bataliony zaopatrzenia i remontowe oraz Wojskowe Oddziały Gospodarcze.
Realizując zadanie oddzielenia wykonywania funkcji operacyjno-szkoleniowych od finansowo-gospodarczych powstały WOG-i, oraz inne jednostki realizujące zadania WOG, które zapewniają kontraktowania usług SUFO dla całych Sił Zbrojnych, zapewniając skuteczną ochronę fizyczną jednostek wojskowych.
Jacek Popławski
Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych RP
