Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego dla jednostek oświatowych

Bezpieczeństwo to stan, który daje poczucie pewności istnienia i gwarancje jego zachowania oraz szanse na doskonalenie. Jest to jedna z podstawowych potrzeb człowieka. Odznacza się brakiem ryzyka utraty czegoś dla podmiotu szczególnie cennego – życia, zdrowia, pracy, szacunku, uczuć, dóbr materialnych i dóbr niematerialnych. Zagrożenia mogą być skierowane na zewnątrz i do wewnątrz. Tak samo powinny być skierowane działania w celu ich likwidowania.

Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego stanowi podstawowy dokument formalny mający służyć wszystkim użytkownikom obiektu, a w szczególności dyrektorowi, zarządcy lub właścicielowi w celu zapewnienia odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa pożarowego. Bezpieczeństwo pożarowe odnosi się nie tylko do budynku, ale również do procedur, które powinni przestrzegać użytkownicy. Przestrzeganie ustaleń zawartych w instrukcji istotnie wpływa na podwyższenie poziomu bezpieczeństwa pożarowego w obiekcie. Ustawa o ochronie przeciwpożarowej z dnia 24 sierpnia 1991 r. (Dz.U. 1991, nr 81, poz. 351, z późn. zm.) definiuje ochronę przeciwpożarową jako kompleks zadań mających na celu ochronę życia, zdrowia i mienia przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscowym zagrożeniem – tym samym dyrektor jednostki oświatowej jest zobowiązany do:

przestrzegania przeciwpożarowych wymagań techniczno-budowlanych, instalacyjnych i technologicznych,
wyposażenia budynku (obiekt budowlany) lub terenu w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice,
zapewnienia konserwacji oraz naprawy urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic, w sposób gwarantujący ich sprawne i niezawodne funkcjonowanie,
zapewnienia osobom przebywającym w budynku (obiekcie budowlanym) lub na terenie, bezpieczeństwa i możliwości ewakuacji,
przygotowania budynku (obiekt budowlany) lub terenu do prowadzenia akcji ratowniczej,
zapoznania pracowników z przepisami przeciwpożarowymi,
ustalenia sposobów postępowania na wypadek powstania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia.

Postanowienia instrukcji obowiązują również pracowników przedsiębiorstw i firm prowadzących działalność lub wykonujących prace na terenie budynku lub w jego obrębie. Obowiązek zapoznania tych osób z instrukcją lub jej wybranymi postanowieniami (np. w zakresie prowadzenia prac pożarowo niebezpiecznych) spoczywa na Administratorze.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 roku w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. nr 109 poz. 719) instrukcja powinna zawierać warunki ochrony przeciwpożarowej, wynikające z przeznaczenia, sposobu użytkowania, prowadzonego procesu technologicznego, magazynowania (składowania) i warunków technicznych obiektu, w tym zagrożenia wybuchem. Powinna zawierać również plany obiektów, obejmujące także ich usytuowanie oraz terenu przyległego z uwzględnieniem graficznych danych dotyczących w szczególności: powierzchni, wysokości, liczby kondygnacji, odległości od obiektów sąsiadujących, parametrów pożarowych występujących substancji palnych, występującej gęstości obciążenia ogniowego w strefie pożarowej lub w strefach pożarowych, kategorii zagrożenia ludzi, przewidywanej liczby osób na każdej kondygnacji i w poszczególnych pomieszczeniach, lokalizacji pomieszczeń i przestrzeni zewnętrznych zakwalifikowanych jako strefy zagrożenia wybuchem, podziału obiektu na strefy pożarowe, warunków ewakuacji ze wskazaniem kierunków i wyjść ewakuacyjnych, miejsc usytuowania urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic, kurków głównych instalacji gazowej, materiałów niebezpiecznych pożarowo oraz miejsc usytuowania elementów sterujących urządzeniami przeciwpożarowymi, wskazania dojść do dźwigów dla ekip ratowniczych, hydrantów zewnętrznych oraz innych źródeł wody do celów przeciwpożarowych, dróg pożarowych i innych dróg dojazdowych, z zaznaczeniem wjazdów na teren ogrodzony. Informacje przedstawione w sposób graficzny na planach ewakuacyjnych muszą być opisane w Instrukcji bezpieczeństwa pożarowego.

Najczęściej stosowanym sprzętem gaśniczym w jednostkach oświatowych są gaśnice i hydranty. Przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne gaśnic powinny być przeprowadzone w okresach i w sposób zgodny z instrukcją ustaloną przez producenta, nie rzadziej jednak niż raz na rok. Przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne powinny prowadzić uprawnione osoby. Ich zadaniem jest przeprowadzenie oględzin oraz sprawdzenie prawidłowości działania elementów składowych gaśnicy, kontrolowania środka gaśniczego oraz ładunku z gazem wyrzutnikiem lub innego elementu napędowego. Osoba wykonującą przegląd i czynności konserwacyjne określa, czy gaśnica spełnia wszystkie wymagania, czyli czy jest w pełni sprawna i może nadal znajdować się w miejscu ,,czuwania” lub czy nadaje się do tzw. naprawy warsztatowej, czyli do remontu. Konserwator może także stwierdzić, że uszkodzenia gaśnicy są tak duże, że gaśnica nie nadaje się do naprawy – kieruje ją wtedy do złomowania. Na sprawną gaśnicę konserwator powinien nakleić kontrolkę, na której powinny się znajdować następujące informacje: