System monitoringu wizyjnego spełni oczekiwania administratorów i właścicieli obiektów chronionych, kiedy będzie skuteczny i w istotny sposób przyczyni się do poprawy stanu bezpieczeństwa w rejonie jego instalacji. Jedną z wymiernych form skutecznego działania takiego systemu jest możliwość wykrycia założonej liczby zaistniałych przestępstw i wykroczeń oraz zidentyfikowanie możliwie największej wykrywalności ich sprawców na podstawie zarejestrowanych obrazów. Aby tego dokonać oprócz zapewnienia wymaganego poziomu wyposażenia technicznego obszarów i obiektów podlegających ochronie, w tym oczywiście odpowiednich zabezpieczeń elektronicznych, konieczna jest także skuteczna realizacja przyjętych celów prowadzonej ochrony w oparciu o odpowiednią organizację służby, uregulowania prawne oraz właściwie przygotowane zespoły operatorów CCTV. Do głównych zadań tych ostatnich należy m.in. dostarczanie materiału zdjęciowego z miejsc zdarzeń, który winien być przydatny do podjęcia czynności, dających możliwość rozpoznania i identyfikacji indywidualnej zarejestrowanych przez kamery CCTV sylwetek i wizerunków twarzy ludzkich.
Parametry jakościowe rejestrowanych obrazów, rzutujące na dalszą ich przydatność do badań identyfikacyjnych
W sytuacji gdy zadanie operacyjne stawiane przed operatorem CCTV polega na udokumentowaniu obrazu, na którym znajduje się sylwetka człowieka lub jej istotny fragment pomocny dla dokonania identyfikacji indywidualnej zarejestrowanej osoby, wymaga to także od operatora znajomości kryteriów oceny i przydatności takiego materiału do dalszych badań identyfikacyjnych. Zarejestrowane przez kamery osoby często pozostają w zainteresowaniu administratora systemu lub nawet organów ścigania. Dlatego kierowanie się przedstawioną w pierwszej części tegoż artykułu skalą procentową relacji wielkościowych przedmiot – ekran wydaje się już niepraktyczne i mało precyzyjne. W związku z tym wymaganą rozdzielczość powinno podawać się także w pikselach, podobnie zaleca to rozporządzenie MSWiA z dnia 10 stycznia 2011 r. w sprawie sposobu utrwalania przebiegu imprezy masowej1. Rozporządzenie to m.in. reguluje parametry zarejestrowanego podczas imprezy masowej obrazu dla przedmiotu o wysokości 50 cm i przewiduje dla niego wysokość co najmniej 500 pikseli przy rejestracji obrazu I kategorii2. Dokonując przeliczenia podanych parametrów można obliczyć, iż na 1 cm wielkości przedmiotu przeznaczono aż 10 px lub stosując jednostki podobnych parametrów zawartych w normie3 1mm/px. Wartym uzupełnienia, przy tym jest informacja precyzująca także pojęcie rejestracji II kategorii4 z przytoczonego wyżej rozporządzenia MSWiA, przy której dla przedmiotu o wysokości 50 cm przewiduje się przeznaczyć wysokość co najmniej 250 px, czyli 5 px/cm (5 mm/px, w normie5 4 mm/px). Jak podają jeszcze inne źródła6 przy analizie możliwości zidentyfikowania osobników utrwalonych przez kamery monitoringu wizyjnego dowiedziono z kolei, że przeciętna ludzka twarz ma ok. 16 cm szerokości. W związku z zadaniami przewidzianymi dla poszczególnych rodzajów aplikacji postanowiono m.in. dla wymogu identyfikacji twarzy użyć 80 px w układzie horyzontalnym lub więcej (tab. 1). Argumentem za ewentualnym zwiększeniem liczby pikseli potrzebnych do identyfikacji osoby jest ograniczona liczba czytelnych cech antropometrycznych twarzy i innych znaków szczególnych, znajdujących się w jej obrębie, takich jak tatuaże, blizny, znamiona oraz charakterystyczna struktura powierzchni skóry. Aby zapewnić odpowiednią jakość obrazu, nawet jeśli obiekt nie jest skierowany twarzą do kamery na wprost, co zaleca jeden z podstawowych kanonów organizacji i projektowania systemów CCTV, lub jeśli nie ma optymalnego oświetlenia, większa liczba pikseli zapewnia odpowiedni margines bezpieczeństwa.
Aby zidentyfikowanie obserwowanej osoby było możliwe zaleca się przyjąć następujące założenie – minimalna odległość między oczami analizowanej twarzy powinna wynosić min. 60 px, przy użyciu kamery analogowej i 110 px przy użyciu sieciowej kamery IP. Warto też wspomnieć o jeszcze innej bardzo przydatnej aplikacji programowej, będącej w dyspozycji operatorów systemów CCTV, która polega na opisaniu zaznaczonej twarzy widzianej przez kamerę prostokątem, w celu uzyskania jej wymiarów w pikselach. Uzyskany w ten sposób wymiar pola przeznaczony na twarz (głowę) rejestrowanej osoby może także z góry określić możliwości identyfikacyjne zarejestrowanego wizerunku twarzy lub ograniczenia się, np. wyłącznie do jej rozpoznania przez świadków zdarzenia lub samego sprawcę.
Rozpatrując jeszcze inne możliwości rozpoznania wizerunku osoby wiadomym jest, że nie tylko takie cechy grupowe jak elementy budowy twarzy i ubioru danej osoby stanowią zbiór czynników ułatwiający wykonanie tego zadania, ale także jej ruch. Jest to właściwość człowieka, należąca do cech behawioralnych, chociaż stosunkowo łatwa do zaobserwowania i rozpoznania przy ujęciu dynamicznym, jest jednak niezwykle trudna do zidentyfikowania i właściwego opisania przez człowieka nieposiadającego specjalistycznej wiedzy z zakresu antropologicznych metod rozpoznawania ludzi.
(...)
Zbigniew Szachnitowski
absolwent Politechniki Śląskiej w Katowicach,
były ekspert kryminalistyki i biegły sądowy,
wykładowca w Wyższej Szkole Bankowości i Finansów w Katowicach
Kontakt: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
1 Dz.U. Nr 16 poz. 73 z 2011 r..
2 Rejestracja obrazu I kategorii – należy przez to rozumieć rejestrację obrazu umożliwiającą określenie tych cech osób i rzeczy, które pozostają w zainteresowaniu operatora w związku z zabezpieczeniem imprezy masowej, w celu wykorzystania do ustalenia tożsamości osób lub przynależności rzeczy.
3 Europejska Norma EN 50132-7:2012.
4 Rejestracja obrazu II kategorii – należy przez to rozumieć rejestrację obrazu umożliwiającą dozorowanie miejsca, wskazanego przez operatora, w celu określenia cech grupowych osób lub przynależności rzeczy.
5 Europejska Norma EN 50132-7:2012.
6 http://www.axis.com/pl/academy/identification/index.htm
Cały artykuł przeczytają Państwo w piśmie Ochrona Mienia i Informacji 3/2014
