Dźwiękowy system ostrzegawczy VX-2000
System VX-2000, produkowany przez TOA Electronics, to nowoczesny system rozgłoszeniowy, który umożliwia tworzenie uniwersalnych i wydajnych rozwiązań służących dystrybucji dźwięku – zarówno w centrach handlowych, obiektach biurowych i użyteczności publicznej, jak również na dworcach kolejowych, lotniskach czy też w obiektach sportowych. Możliwość stosowania VX-2000 w roli dźwiękowego systemu ostrzegawczego potwierdzona została Certyfikatem Zgodności z europejską Normą Zharmonizowaną PN-EN 54-16, wydanym przez belgijski Instytut Badawczy ANPI oraz Świadectwem Dopuszczenia wydanym przez Jednostkę Certyfikującą CNBOP w Józefowie. Tym samym VX-2000 uzupełnił gamę dźwiękowych systemów ostrzegawczych oferowanych do tej pory przez firmę TOA Electronics.
System VX-2000 wyposażony został w rozbudowane mechanizmy diagnozowania i wykrywania awarii dzięki czemu zarówno linie głośnikowe, jak i inne jego elementy nieustannie są kontrolowane, co umożliwia wykrywanie uszkodzeń czy anomalii w ich pracy, bez przerw w rozgłaszaniu dźwięku. Dodatkową istotną jego cechą jest własne, dedykowane zasilanie, które zostało opracowane i produkuje je firma TOA Electronics. Takie podejście nie pozostawia miejsca na żadne kompromisy i zapewnia najwyższą jakość, spójność i niezawodność.
Fot. 1. System VX-2000 – widok ogólny
Wśród modułów składających na VX-2000 wymienić należy menedżera systemu, będącego jednocześnie interfejsem wejściowym audio, jednostki nadzorujące VX-2000SF wraz z modułami kontrolno- pomiarowymi dla linii głośnikowych, wzmacniacze systemowe serii VP oraz źródła zasilania podstawowego i rezerwowego zarządzane za pośrednictwem menedżera zasilania VX-2000DS. Do systemu mogą zostać podłączone zewnętrzne źródła audio, mikrofony strefowe RM-200X lub wyniesione mikrofony strażaka RM-200XF, za pomocą dedykowanych modułów audio. Mikrofony strażaka podłączane są do systemu za pośrednictwem wieloparowego kabla typu HTKSHekw, dzięki temu możliwe jest jednoczesne transmitowanie sygnałów audio oraz sygnałów sterujących, a także zasilanie mikrofonu wprost z menedżera systemu bez konieczności stosowania dodatkowego, certyfikowanego źródła zasilania.
Mikrofon strażaka w DSO musi być kontrolowany pod względem możliwych usterek, w szczególności dotyczy to wkładki mikrofonowej. Typowo w DSO monitoring wkładki mikrofonowej odbywa się na podstawie testu elektrycznego – badana jest ciągłość cewki. Test elektryczny nie jest jednak w pełni skuteczną metodą, ponieważ nie jest w stanie wykryć uszkodzenia membrany mikrofonu. W tym celu TOA opracowała akustyczną metodę kontroli wkładki mikrofonowej pozwalającej na 100% weryfikację jej sprawności.
Rys. 1. System VX-2000 – ewakuacja budynku
Jedną z możliwości jaką daje system VX-2000 jest matrycowanie dowolnej liczby sygnałów audio pomiędzy źródłem dźwięku, a każdą strefą nagłośnieniową. Dysponuje on czterema w pełni zarządzalnymi kanałami audio, służącymi do realizacji transmisji alarmowych oraz komercyjnych lub informacyjnych w różnych strefach w tym samym czasie. Monitorowanie oraz konfiguracja VX-2000 odbywa się z wykorzystaniem komputera PC. Liczne funkcje systemu, takie jak uruchamianie programów muzycznych, regulacja głośności stref lub źródeł, sterowanie urządzeniami zewnętrznymi poprzez styki kontrolne, mogą być aktywowane z poziomu wyniesionych pulpitów mikrofonowych poprzez dowolnie programowalne przyciski. Dodatkowo szczegółowy dziennik pracy systemu – wraz z wykrytymi anomaliami – zapisywany jest na ulokowanej w menedżerze pamięci wewnętrznej.
Poprzez zastosowanie modułów kontroli linii głośnikowych z wbudowanym modułem śledzenia szumu tła system VX-2000 daje możliwość automatycznej regulacji wzmocnienia dla danej linii głośnikowej. Moduł ten pozwala na regulację wzmocnienia sygnału po tym, jak szum tła przekroczy zadaną wartość. Dzięki temu system umożliwia dostrojenie komunikatu do panujących warunków w danym pomieszczeniu.
Rys. 3. Różnica w zachowaniu zestawu HX-5 oraz konwencjonalnych zestawów głośnikowych w standardowej przestrzeni
Niejednokrotnie w pomieszczeniach charakteryzujących się trudnymi warunkami akustycznymi wskazane jest posługiwanie się korektorami poprawiającymi charakterystykę przenoszenia systemu audio, chociażby w celu ograniczenia lub całkowitego wyeliminowania wpływu niepożądanych odbić i interferencji. VX-2000 umożliwia zastosowanie dziewięciopasmowych korektorów dla każdej pojedynczej linii głośnikowej lub pary linii w przypadku zastosowania modułów impedancyjnej kontroli linii redundantnych.
W zależności od charakterystyki obiektu, istnieje możliwość wykorzystania wbudowanego programatora czasowego w celu automatycznego sterowania funkcjami ogólnymi systemu VX-2000 poprzez odpowiednie programy dzienne i tygodniowe. Możliwe jest załączanie/wyłączanie muzyki/komunikatów automatycznych, regulacja poziomu głośności źródeł i/lub kanałów wzmacniaczy (oprócz sygnałów alarmowych), a także przełączanie wyjściowymi stykami sterującymi. Funkcja ta z powodzeniem może być wykorzystana w centrach handlowych, gdzie zależeć nam będzie na automatycznym wyłączaniu tła muzycznego w czasie, gdy sklep jest zamknięty lub też w celu automatycznego rozgłaszania komunikatów komercyjnych lub organizacyjnych zawsze o tej samej porze.
Rys. 4. Regulacja kąta otwarcia pojedynczego zestawu HX-5
System głośnikowy HX-5
Największą nowością spośród głośników pożarowych wprowadzonych w ostatnich latach przez TOA Electronics jest z całą pewnością modułowy system głośnikowy HX-5, dedykowany do pomieszczeń trudnych akustycznie – zwłaszcza takich, gdzie przy użyciu tradycyjnych zestawów głośnikowych niemożliwe okazuje się uzyskanie zrozumiałości mowy, wymaganej w kontekście DSO.
Innowacyjność rozwiązania polega na uzyskaniu kontroli nad kątem promieniowania zestawu HX-5. Pojedynczy zestaw głośnikowy składa się z czterech modułów, których wzajemne położenie może być indywidualnie modyfikowane. Taka konstrukcja zestawu pozwala uzyskać optymalną w danych warunkach charakterystykę promieniowania, a co za tym idzie ograniczyć ilość szkodliwych odbić dźwięku (np. od sufitu) oraz zmaksymalizować „ilość” dźwięku użytecznego dostarczanego słuchaczom. Kąt promieniowania zestawu jest stały w płaszczyźnie poziomej (wynosi 110°), podczas gdy w płaszczyźnie pionowej jest on uzależniony od rozstawu modułów głośnikowych i może wynosić 15°, 30°, 45° lub 60°.
Rys. 5. Optymalizacja konfiguracji grona głośnikowego w oprogramowaniu EASE
Każdy ze wspomnianych modułów głośnikowych zbudowany jest z pojedynczego stożkowego głośnika niskotonowego średnicy 12 cm oraz układu trzech tweeterów kopułkowych. Pozwala to zapewnić bardzo wysoką jakość dźwięku oraz dynamikę w pasmie przenoszenia od 95 Hz do 20 kHz. Pojedynczy HX-5 charakteryzuje się mocą znamionową 200 W oraz efektywnością rzędu 96-99 dB SPL (@ 1 W / 1 m; zależy od rozchylenia modułów). Maksymalny poziom SPL możliwy do wygenerowania przez pojedynczy zestaw wynosi więc 122 dB.
Duża liczba akcesoriów montażowych pozwala na montaż HX-5 bezpośrednio do powierzchni ściany lub sufitu, a także na bezpośrednie podwieszenie urządzenia z wykorzystaniem cięgien stalowych. Z użyciem dedykowanej ramy montażowej możliwa jest budowa gron głośnikowych składających się z większej liczby HX-5. Rama pozwala dodatkowo na montaż w gronie subwoofera typu FB-120, który dodaje systemowi jakości w zakresie niskich częstotliwości. W takiej konfiguracji HX-5 może być wykorzystywany jako w pełni profesjonalny system komercyjny, tym samym eliminując potrzebę instalowania dodatkowych urządzeń nagłośnieniowych w takich aplikacjach jak obiekty sportowe czy handlowowystawiennicze.
Krzysztof MŁUDZIK
kierownik Działu Technicznego
Mariusz CHMIELIŃSKI
główny specjalista ds. technicznych
TOA Electronics Europe GmbH sp. z o.o.
