Honeywell Life Safety posiada w swojej ofercie zasysające detektory dymu FAAST 8100E oraz FAAST LT. Są to nowoczesne urządzenia detekcyjne, produkowane przez Honeywell w oparciu o innowacyjne rozwiązania mające na celu udoskonalenie działań w zakresie wczesnego wykrywania dymu.
Zasysające czujki serii FAAST zostały zaprojektowane z myślą o zapewnieniu bezpieczeństwa pożarowego budynków, gdzie standardowe metody wykrywania pożaru poprzez zastosowanie czujek punktowych mogą być nieskuteczne lub w dużej mierze podatne na generowanie fałszywych alarmów.
Rys. 1. Detektor FAAST 8100E
Głównymi odbiorcami tych urządzeń są coraz bardziej wymagający inwestorzy, budowniczy dużych hal przemysłowych, powierzchni magazynowych oraz produkcyjnych. Detektory FAAST mają także zastosowanie w obiektach o dużym zanieczyszczeniu zasysanego powietrza, w miejscach gdzie instalacja czujek punktowych jest niemalże niemożliwa lub utrudniona ze względu na skomplikowane warianty zabudowy, a także w mroźniach i chłodniach. Bardzo ważne jest również ich wykorzystanie do zabezpieczenia pomieszczeń technicznych takich jak serwerownie, pomieszczenia typu cleanroom, gdzie projektanci często wymagają detekcji pożarowej na najwyższym poziomie, a warunki środowiskowe wykluczają użycie standardowych rozwiązań.
Rys. 2. Mechanizm filtrowania cząstek pyłu i zanieczyszczeń FAAST 8100E
Technologia detekcji FAAST 8100E
FAAST 8100E dzięki wykorzystaniu technologii Dual Vision, która polega na połączeniu działania dwóch uzupełniających się sensorów dymu: podczerwonego IR i ultrafioletowego LED, gwarantuje wysoką niezawodność działania i skuteczność w wykrywaniu wczesnych etapów pożaru. Laserowy sensor IR zapewnia najwyższą czułość detekcyjną (poziomy czułości rzędu od 0,0015 %/m), z kolei ultrafioletowy sensor UV umożliwia uzyskanie najwyższych odporności na wystąpienia fałszywych alarmów. FAAST 8100E wykorzystuje zaawansowane algorytmy cyfrowe oraz podwójną sensorykę do odróżnienia dymu występującego w szerokim spektrum pożarów od innych aerozoli. Zakres czułości detektora może być swobodnie konfigurowany od 0,0015 %/m do 20 %/m dostosowując czułość do wymagań każdego projektu, klasy czułości systemu zgodnie z normą PN EN 54-20 oraz odpowiednio do warunków pracy detektora.
Innowacją w detektorze FAAST 8100E jest zastosowanie opatentowanego mechanizmu wytrącania cząsteczek pyłu i zanieczyszczeń w zasysanym powietrzu oraz pozbywanie się ich otworem wylotowym powietrza. Dzięki takiemu rozwiązaniu ograniczona jest konieczność filtracji powietrza przez zewnętrzne mechaniczne filtry piankowe lub materiałowe, co przekłada się na ograniczenie kosztów eksploatacji całości systemu. Powietrze, które dostaje się do detektora, jest filtrowane z bardzo dużą dokładnością i precyzją nie pozwalając by zanieczyszczeniu uległ sam moduł detekcyjny. Dla obszarów o podwyższonym stopniu zabrudzenia zaleca się zastosowanie dodatkowych filtrów zewnętrznych zainstalowanych w bezpośrednim otoczeniu samego detektora na układzie rurarzu, co dodatkowo zabezpiecza moduł detekcyjny urządzenia.
Rys. 3. Detektor FAAST LT: FL0111E z 1 strefą i 1 sensorem
Technologia FAAST LT
Detektor FAAST LT dostępny jest w trzech wariantach, jako: FL0111E (1 strefa – 1 sensor), FL0112E (1 strefa – 2 sensory), FL0122E (2 strefy – 2 sensory). Pierwszy z nich, z jednym sensorem, pozwala na zabezpieczenie tylko jednej strefy, natomiast urządzenie z dwoma sensorami umożliwia nadzorowanie jednej strefy z wykorzystaniem dwóch sensorów pracujących w układzie redundancji lub całkowicie niezależne nadzorowanie dwóch różnych stref dozorowych. Detektor posiada wbudowane wysokiej czułości sensory promieniowania laserowego oraz ultradźwiękowy elektroniczny czujnik przepływu powietrza. Technologia pracy czujnika wykorzystuje przesunięcie częstotliwości fali ultradźwiękowej opartej na zjawisku Dopplera. Taka metoda pomiaru przepływu powietrza jest również zastosowana w detektorze FAAST 8100E. Wersja LT posiada wbudowany wewnętrzny filtr powietrza, który zabezpiecza przed zabrudzeniem moduł detekcyjny. Podobnie jak w przypadku poprzedniej wersji zaleca się zastosowanie zewnętrznych filtrów − osobno dla każdej z rur, gdzie występuje: pył, kurz i inne zanieczyszczenia pyliste, mogące doprowadzić do uszkodzenia modułu/ modułów detekcyjnych.
Rys. 4. Interfejs użytkownika detektora FAAST LT
Interfejs użytkownika FAAST 8100E oraz FAAST LT
Wyświetlacz detektora FAAST 8100E składa się z interfejsu użytkownika wyposażonego w wskaźniki stanów alarmowych, wskaźniki stopnia pobudzenia oraz wskaźniki stanu przepływu powietrza/usterki, jak i przyciski funkcyjne. Pierwszy z nich to pięć czerwonych diod LED z możliwością zaprogramowania odpowiednich progów alarmowych. Dodatkowo każdy z nich ma przypisany swobodnie konfigurowalny przekaźnik (pracujący w trybie z zapamiętaniem lub bez zapamiętania), a ustawienia i zmiany trybu pracy mogą być dokonywanie za pomocą programu konfiguracyjnego PipeIQ. Progi alarmowe uaktywniają się kolejno wraz ze wzrostem poziomu zadymienia detektora. Drugi wskaźnik stopnia pobudzenia, składający się z 10 pomarańczowych diod, odpowiada aktualnemu poziomowi wykrytych cząstek pyłu i zanieczyszczeń. Każda z diod od 1 do 10 oznacza wzrost o 10% poziomu pobudzenia. Kolejny wskaźnik stanu przepływu powietrza to segmenty oznaczone na zielono, które informują użytkownika jak blisko progu jest aktualny przepływ powietrza. Gdy przepływ wzrasta lub maleje, oznaczenia diod zmieniają się odpowiednio w prawą lub lewą stronę. Jeżeli któraś z tych diod zapali się na kolor pomarańczowy zasygnalizuje wtedy awarię detektora zgodnie z opisem znajdującym się na folii frontowej. Interfejs obsługi ma 3 przyciski, domyślnie zablokowane (wymagają wpisania kodu dostępu) do obsługi urządzenia.
Konfiguracja wyświetlacza FAAST LT zależy od wariantu budowy detektora. Wersja FL011E oraz FL0112E – wyposażona jest we wskaźniki stanów alarmowych (alarm, prealarm) wskaźniki stopnia pobudzenia od 1 do 9, oraz jak w przypadku 8100E wskaźniki stanu przepływu powietrza/usterki jak i przyciski funkcyjne. Wersja FL0122E jest wzbogacona o drugi kanał detekcyjny, dlatego też wskaźniki stanów alarmowych i wskaźniki stopnia pobudzenia są pokazane osobno na folii frontowej dla pierwszego i drugiego kanału jak na rysunku 4. Zasada działania poszczególnych diod jest zbliżona do FAAST 8100E z tym, że detektor FL0122E posiada dwa oddzielne wskaźniki stanu przepływu powietrza, a aktualny przepływ jest indywidualnie obrazowany dla kanału 1 i kanału 2 detektora. Interfejs obsługi jest bardzo prosty i intuicyjny dla użytkownika. Ogranicza się tylko do wciśnięcia odpowiedniej kombinacji przycisków funkcyjnych, za pomocą których istnieje możliwość np: zresetowania alarmu, sprawdzenia poziomu prędkości wentylatora, czy też przełączenia w tryb testu dla sprawdzenia poprawności działania poszczególnych kanałów.
Tryby pracy detektorów FAAST
Detektor FAAST 8100E posiada kilka przydatnych trybów pracy m.in.: tryb dozoru, testowania, resetu, inicjalizacji. Podstawowe tryby pracy występują w większości konkurencyjnych, zaawansowanych detektorów zasysających dostępnych na rynku. FAAST 8100E, wyróżnia się jednak trybem Acclimate, który umożliwia stałą kalibrację i dostrajanie detektora do zmiennych warunków środowiskowych poprzez automatyczną samoczynną regulację poziomów alarmowych i parametrów pracy. Zapewnia to najbardziej optymalne ustawienie parametrów detektora zapewniając odpowiednio wysoką czułość detekcji przy jednoczesnej minimalizacji podatności na występowanie fałszywych alarmów. W trybie Acclimate detektor samoczynnie dostosowuje próg alarmu pomiędzy zadaną minimalną i maksymalną granicą czułości skonfigurowaną przez instalatora. FAAST 8100E rozpoczyna pomiary przy wyższych nastawach czułości i monitoruje środowisko pracy przez pierwsze 24 godziny działania, a następnie dostosowuje próg alarmu (czułość) w oparciu o odczyty stopnia pobudzenia z poprzedniego 24-godzinnego okresu. Zapewnia to optymalną ochronę obszarów, w których mogą występować stale lub okresowo podwyższone koncentracje cząstek stałych w powietrzu m.in. zadymienie technologiczne, zapylenie, zakurzenie, aerozole itp. Tryb Acclimate może być aktywowany i konfigurowany za pomocą oprogramowania konfiguracyjnego PipeIQ, który umożliwia również podgląd aktualnego stopnia pobudzenia sensorów oraz ustawienia czułości poszczególnych sygnałów alarmowych.
Bardzo przydatny typ pracy w celach konserwacyjnych i serwisowych to tryb Isolate, w którym możliwe jest testowanie systemu zasysającego bez aktywacji przekaźników alarmowych i uszkodzenia. W trybie Isolate detektor sygnalizuje pobudzenie i stany alarmowe umożliwiając zadymianie testowe i prace serwisowe, jednak sygnały alarmowe i uszkodzenia nie są przekazywane do nadrzędnego systemu SSP, który może być informowany o włączeniu tryby Isolate poprzez przekaźnik Isolate detektora FAAST.
FAAST LT udostępnia możliwość zmiany prędkości wentylatora i dwa dostępne tryby regulacji: Auto oraz Manual. W trybie automatycznym urządzenie automatycznie dopasowuje najlepszą prędkość wentylatora do uzyskania optymalnej wartości przepływu powietrza zasysanego. W trybie ręcznym urządzenie działa ze zdefiniowaną przez instalatora prędkością wentylatora spośród 10 poziomów prędkości. Stosując obniżone ręcznie nastawy prędkości wentylatora możliwe jest np. ograniczenie poboru prądu i wydłużenie żywotności wentylatora, a także wyciszenie detektora w miejscach, gdzie szum pracy wentylatora musi być ograniczony. Poprzez zwiększanie obrotów możemy wydłużyć rurarz zasysający i zwiększyć powierzchnię nadzorowaną przez system lub przyspieszyć wykrycie dymu przez skrócenie czasu transportu powietrza z dymem w rurarzu, zachowując przy tym zgodność z normą EN 54-20 i wytycznymi projektowymi.
Nadzór monitorowanego obszaru
FAAST 8100E może nadzorować chroniony obszar za pomocą jednej lub dwóch rur zasysających − oferując zasięg dla pojedynczej rury bez odgałęzień do 120 m, a rury z odgałęzieniami do 320 m. Detektor pozwala na realizację rozległych systemów detekcji w dowolnej klasie A, B i C wg PN EN 54-20 (maksymalnie 32 otwory zasysające), jednak doskonale sprawdza się dla systemów, gdzie wymagana jest detekcja w klasie A oraz B np: laboratoria, serwerownie, archiwa. FAAST LT maksymalnie z odgałęzieniami pozwala na zabezpieczenie obszaru 180 metrami rurarzu. W klasie C do dyspozycji mamy 18 otworów, przez które zasysane jest powietrze, w klasie B − 6 otworów, a w klasie A − 3 otwory. Urządzenie stanowi idealne rozwiązanie dla większych systemów w klasie C, np: szyby windowe, rozdzielnie transformatorów, a także mniejszych, gdzie wymagana jest detekcja w klasie A lub B – np: magazyny wysokiego składowania, pomieszczenia telekomunikacyjne. Układ rurarzu dla poszczególnych obszarów w przypadku obu detektorów projektuje przy użyciu oprogramowania PipeIQ.
Narzędzie konfiguracyjne, projektowe i monitorujące PipeIQ
Jedną z zalet detektorów FAAST jest zaawansowane i intuicyjne narzędzie konfiguracyjne, projektowe i monitorujące PipeIQ. System FAAST LT połączenie z detektorem i oprogramowaniem nawiązuje za pomocą portu USB, natomiast FAAST 8100E z wykorzystaniem wbudowanego portu Ethernet i sieci LAN.
Moduł konfiguracji programu umożliwia bardzo szczegółowe zdefiniowanie każdego parametru detektora z uwzględnieniem: poziomów czułości, ustawień trybu/funkcji pracy, szczegółowych opisów projektu.
Rys. 5. Program PIPEQI – fragment układu zabezpieczającego podłogę techniczną detektora FAAST LT
Moduł projektowania programu PipeIQ pozwala na swobodną konfigurację rurarzu zasysającego, bez ograniczeń narzuconych schematów i układów rur, a także indywidualne konfigurowanie każdego otworu zasysającego. Projektowanie realizowane jest w edytorze graficznym, w którym rurarz projektowany jest w układzie trójwymiarowym z możliwością wygodnego obracania i powiększania. Dodatkowo program posiada wbudowany kreator układu rurarzu, w którym użytkownik uwzględnia wymiary pomieszczenia, wybiera klasę czułości, ułożenie rur, a w efekcie otrzymuje gotowy projekt wraz z obliczeniami. Dzięki tej funkcji projektowanie jest bardzo proste i znacznie przyspiesza czas pracy projektanta. Po zakończonym projektowaniu może wykonać automatycznie wydruk zaproponowanego układu oraz zestawienie materiałów koniecznych dla montażu.
Moduł monitorujący pozwala na podgląd on-line parametrów detektora FAAST 8100E, w tym zasysanego powietrza na bieżąco, będąc podłączonym lokalnie bądź zdalnie za pomocą oprogramowania PipeIQ. Moduł pozwala na sprawdzenie zapisu historii zdarzeń obu detektorów FAAST, w przypadku wersji 8100E – 18000 zdarzeń, a dla wersji LT – 2240 zdarzeń. Dzięki temu modułowi ma również możliwość testowania podłączonych urządzeń np: sprawdzenia zadziałania przekaźników, zmiany prędkości wentylatora.
Rys. 6. Narzędzie konfiguracyjne PipeIQ
Przydatną funkcją FAAST 8100E jest funkcjonalność, która pozwala na wysyłanie wiadomości e-mail do 6 różnych adresatów w celu powiadamiania o alarmie, uszkodzeniu lub np: aktywnej funkcji Isolate. Wiadomość taka zawiera nr ID urządzenia, lokalizację oraz typ komunikatu, co znacznie skraca czas informowania i reakcji odpowiednich służb.
Integrowalność z systemami ESSER by Honeywell
Detektory FAAST 8100E oraz FAAST LT integrowane są z systemami sygnalizacji pożarowej IQ8/FlexES Control za pomocą standardowych modułów EBK 4G2R instalowanych na pętlach dozorowych esserbus®/esserbus®-PLus. Instalacja i podłączenie modułów wykonuje się w dedykowanych obudowach zewnętrznych, które są dostępne do montażu w wersji natynkowej bądź podtynkowej.
Moduł EBK 4G2R wyposażony jest w cztery wejścia (G1 – G4) i dwa wyjścia przekaźnikowe (K1, K2). Każde z czterech wejść może służyć do nadzorowania stanu zestyków detektorów FAAST np: ALARMU, USZKODZENIA. Za pomocą rezystorów parametrycznych 1k i 10k wejścia rozpoznają 4 stany linii: stan normalny (dozoru), stan aktywacji (alarmu), stan przerwy i zwarcia na linii. Każdy z tych stanów jest rozpoznawalny w systemie sygnalizacji pożarowej za pomocą specjalnych kodów uszkodzeń i odpowiednich komunikatów tekstowych. Jedną z wielu funkcji realizowanych przez wyjścia modułu 4G2R jest tzw. tryb pracy jako moduł resetu, do automatycznego kasowania alarmów. Przekaźnik resetu aktywuje się na skonfigurowany czas trwania impulsu resetu, gdy przypisana mu grupa/wejście modułu jest w stanie alarmu i zostanie załączone lub zresetowane. Przekaźnik K1 modułu aktywowany jest przy resecie wejścia G1 i przekaźnik K2 aktywowany jest przy resecie wejścia G2 modułu. Dzięki wykorzystaniu logiki programowej istnieje możliwość podłączenia dwóch detektorów FAAST do jednego modułu EBK, za wyjątkiem wariantu FL0122E, gdzie monitorowane są osobno dwa kanały detekcyjne.
Detektory serii FAAST stosowane są również jako podstawowe rozwiązanie lub jako uzupełnienie detekcji w systemach sterowania gaszeniem ESSER 8010. Centrala, dzięki wykorzystaniu specjalnego modułu komunikacyjnego, zintegrowana jest z pętlą esserbus®/esserbus®-Plus. Za pomocą wbudowanych wyjść przekaźnikowych, wejść monitorujących lub modułów zewnętrznych pozwala również na podłączenie detektorów FAAST. Czujki zasysające podłączone do central sterowania gaszeniem bardzo często wykorzystuje się w celu poprawy bezpieczeństwa lub/i dodatkowego zabezpieczenia przed nieuzasadnionym wyładowaniem np: środka gaśniczego poprzez zapewnienie koincydencji pomiędzy czujkami punktowymi, a systemem zasysającym.
Artykuł firmy Honeywell Life Safety
Austria GmbH Sp. z o.o.
Przedstawicielstwo w Polsce
Tomasz Raczyński − Internal Business and Technical Support Specialist
Honeywell Life Safety Austria GmbH Sp. z o.o. Przedstawicielstwo w Polsce.
Kontakt: e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. www.hls-poland.com
