W 2013 roku otrzymaliśmy nowe regulacje dotyczące warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki oraz ich usytuowanie. Rozporządzeniem z dnia 6 listopada 2012 r. Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej wprowadził zmiany, które objęły również kwestie obowiązku instalowania systemów przyzywowych, nazwanych w tym akcie prawnym sygnalizacją alarmowo-przyzywową.1
Pod pojęciem systemu alarmowo-przyzywowego należy rozumieć urządzenia wykorzystujące instalacje telekomunikacyjne, a w przypadku braku takiej możliwości osobne dedykowane instalacje, pozwalające na przekazywanie sygnału alarmowego do wskazanych podmiotów, realizujących usługi monitorowania w celach przyzywowych, opieki lub zdrowotnych. W przypadku gdy nieruchomość jest chroniona 24 godz. na dobę, sygnał alarmowy może być przekazany do pomieszczenia, w którym przebywa pracownik ochrony.2
Obiekty służby zdrowia i domy pomocy społecznej są wyposażane w rozbudowane systemy przywoławcze, natomiast prostsze rozwiązania instalowane są w obiektach użyteczności publicznej. W tym roku nowelizacji poddano przepisy dotyczące instalowania systemów przyzywowych w budynkach mieszkalnych. Zgodnie z paragrafem 191 – w brzmieniu rozporządzenia przed nowelizacją – w odpowiednie systemy sygnalizacji alarmowoprzyzywowej musiały być wyposażane mieszkania w budynkach wielorodzinnych i odrębne mieszkania w budynkach zamieszkania zbiorowego, ale jedynie w razie przeznaczenia ich dla osób niepełnosprawnych.3 Obecnie paragraf 192a zmienionego rozporządzenia wprowadza obowiązek instalowania w ww. budynkach systemów alarmowo-przyzywowych dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych.
Oprócz wspomnianego powyżej rozporządzenia problematykę bezpieczeństwa osób niepełnosprawnych regulują następujące akty prawne i normatywne:
- Konwencja Praw Osób Niepełnosprawnych, która stała się przyczynkiem do opracowania normy ISO 21542 Konstrukcje budowlane – dostępność i używanie środowiska zabudowanego (ang. Building construction – Accessibility and usability of the built environment). W paragrafie 26.14 zatytułowanym Alarm zawarte zostały informacje dotyczące budowy oraz funkcjonowania systemów przywoławczych w toaletach dla osób niepełnosprawnych. 4
- Warunki do korzystania z obiektów użyteczności publicznej i mieszkaniowego budownictwa wielorodzinnego przez osoby niepełnosprawne, w szczególności poruszające się na wózkach inwalidzkich, określa ustawa Prawo budowlane.5 Zapisy ustawy dotyczą tylko elementów konstrukcyjnych, takich jak windy lub pochylnie.
- Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej w sprawie domów pomocy społecznej nakłada obowiązek wyposażania w system przywoławczo-alarmowy i system alarmowo- przeciwpożarowy obiektów budowlanych przeznaczonych na domy pomocy społecznej.6
- Norma niemiecka DIN VDE 0834 2000- 04 w części 1 i 2 określa zasady budowy oraz funkcjonowania systemów przywoławczych. Nie jest wprawdzie normą obowiązującą w Polsce, jednak pomocniczo warto się z nią zapoznać, ponieważ często specyfikacje istotnych warunków zamówienia w przypadku modernizacji, rozbudowy lub budowy obiektów służby zdrowia, domów pomocy społecznej czy budynków użyteczności publicznej zawierają wymóg zgodności z nią. Po nowelizacji będzie to zapewne dotyczyło również budynków mieszkalnych. W Unii Europejskiej mają zastosowanie normy krajów członkowskich, które najczęściej powstawały w oparciu o tę właśnie normę lub w krajowych aktach prawnych zawarte są odwołania do niej.7
O jakich więc przykładowych wymaganiach mowa jest w specyfikacjach istotnych warunków zamówienia, w których inwestorzy określają swoje potrzeby funkcjonalne dotyczące systemów przyzywowych? Specyfikacja istotnych warunków zamówienia to dokument dotyczący zamówień publicznych, którego obowiązek stworzenia oraz sama forma wynikają bezpośrednio z ustawy Prawo zamówień publicznych. Specyfikację opracowuje zamawiający, a wykonawca na jej podstawie przygotowuje ofertę na zrealizowanie przedmiotu opisanego w specyfikacji.
(...)
1 Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 6 listopada 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2012 r. Nr 0, poz. 1289).
2 A. Sas-Micuń, Zmiany warunków techniczno-budowlanych dla budynków, WT2013, Stowarzyszenie Nowoczesne Budynki, Warszawa, marzec 2013, http://www.oin.com.pl/files/sas.pdf [7.11.2013].
3 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, (Dz.U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690).
4 Rezolucją 61/106 z dnia 13 grudnia 2006 r. Zgromadzenie Ogólne NZ przyjęło Konwencję Praw Osób Niepełnosprawnych. Uchwalenie Konwencji to głównie zasługa przedstawicieli środowisk osób niepełnosprawnych, którzy na arenie międzynarodowej walczyli o akt prawny dotyczący ich praw. Utworzono Międzynarodową Grupę Niepełnosprawnych (International Disability Caucus), będącą koalicją 70 międzynarodowych, regionalnych i krajowych organizacji.
5 Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. 1994 r. Nr 89, poz. 414 ).
6 Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 19 października 2005 r. w sprawie domów pomocy społecznej, (Dz.U. z 2005 r. Nr 217, poz. 1837).
7 DIN VDE 0834 2000-04, http://www.tunstall.es/din_vde_0834_1.pdf [08.11.2013].
Opracowanie redakcyjne OMiI
Cały artykuł przeczytają Państwo w piśmie Ochrona Mienia i Informacji 6/2013
