Ochrona przeciwpożarowa jest bardzo szerokim pojęciem związanym z zapobieganiem i zwalczaniem pożarów. Jej celem jest przede wszystkim ochrona życia, zdrowia i mienia przed pożarem. Każdy budynek użyteczności publicznej musi spełniać warunki ochrony przeciwpożarowej nim zostanie oddany do użytku. Oznacza to konieczność zwiększonego zaangażowania w ochronę przeciwpożarową już na etapie projektu budynku, jego budowy oraz wykończeń.
(...)
Adresowanie kolektywne
Adresowanie kolektywne polega na wskazaniu przez centralę sygnalizacji pożarowej linii dozorowej, do której przyłączona czujka pożarowa przesłała sygnał alarmu. Dzięki temu jest możliwa identyfikacja nadzorowanej, zagrożonej strefy (niekoniecznie strefy pożarowej). Na rysunku 1 przedstawiono przykład adresowania kolektywnego.
Rys. 1. Adresowanie kolektywne z dokładnością do numeru linii dozorowej
Norma PN-EN 54-2 w punkcie 8.2.4 wymienia rodzaje uszkodzeń każdej linii dozorowej centrali, które muszą być wykrywane przez układ badaniowy:
- zwarcie w linii dozorowej,
- przerwa w linii dozorowej,
- usunięcie punktu.
Pojedyncze doziemienie z kolei powinno być wykrywane i sygnalizowane jako wspólne.
Rys. 2. Zasada działania i kontroli linii dozorowej kolektywnej, otwartej
Linie dozorowe dwuprzewodowe – otwarte (promieniowe)
Linie dozorowe otwarte – klasa B, umożliwiają jednostronne zasilanie czujek oraz transmisję informacji o ich stanie. Kontrola całości linii jest dokonywana poprzez pomiar prądu wymuszonego rezystorem umieszczonym na jej końcu (Rk) lub poprzez detekcję impulsów pochodzących z multiwibratora zainstalowanego na końcu linii. Zwarcie linii dozorowej eliminuje wszystkie czujki zainstalowane na linii. Przerwa w linii dozorowej eliminuje czujki zainstalowane za miejscem uszkodzenia (względem CSP). Utworzenie linii bocznej na linii dozorowej jest rozwiązaniem nieprawidłowym, mimo że czujka przyłączona do tej linii jest w stanie przekazać swój stan do CSP.
Adresowanie indywidualne
Adresowanie indywidualne polega na adresowaniu pojedynczych czujek, grup czujek, elementów sterujących, wskaźników zadziałania (ogólnie punktów adresowych). Umożliwia precyzyjne określenie zagrożonego pomieszczenia lub strefy w pomieszczeniu (z dokładnością do kilku metrów – w zależności od przyjętej powierzchni dozorowania czujki) oraz uruchomienie wybranych urządzeń przeciwpożarowych, sygnalizujących, ostrzegawczych (również za pomocą adresowalnych elementów sterujących).
Rys. 3. Brak możliwości wykrycia dwóch uszkodzeń linii dozorowej pętlowej. Czujki pracują prawidłowo
Linie dozorowe pętlowe
Linie dozorowe pętlowe – klasa A, umożliwiają dwustronne zasilanie czujek oraz transmisję informacji o ich stanie. Pojedyncza przerwa linii dozorowej nie eliminuje żadnej z czujek. Bezpośrednio po uszkodzeniu, centrala zasila czujki do miejsca przerwy. Następnie, po upływie określonego czasu lub po wykryciu uszkodzenia, centrala zmienia kierunek zasilania pętli. Istnieją rozwiązania, gdzie oba końce pętli są ze sobą połączone, w takim przypadku centrala nie jest w stanie wykryć przerwy w jednej z żył linii dozorowej.
Taka konfiguracja linii dozorowej nie spełnia wymagań zawartych w normie PN-EN 54-2.
W większości przypadków stosowane są inne rozwiązania pokazane schematycznie na rysunku 4. Zastosowanie linii dozorowej otwartej, kontrolowanej w stanie dozoru w sposób konwencjonalny, przy pomocy rezystora końcowego, umożliwia wykrycie uszkodzenia (zwarcia i przerwy) przewodów linii dozorowej.
Jednocześnie sprawdzanie dostępności CSP do każdej czujki w systemach cyfrowych, dialogowych, umożliwia kontrolę obecności w linii dozorowej danej czujki. W przypadku wykrycia uszkodzenia w linii dozorowej, linia otwarta w wyniku połączenia ze sobą obu jej końców przy pomocy styków przekaźnika P, przekształcona zostaje w linię pętlową.
Takie rozwiązanie pozwala na uzyskanie odporności systemu na pojedyncze uszkodzenie typu przerwa, jednak w przypadku zwarcia cała linia dozorowa zostaje wyeliminowana.
Rys. 4. Tworzenie linii pętlowej z linii otwartej
Izolatory zwarć
Urządzeniem oddzielającym zwarty odcinek linii dozorowej jest specjalny moduł liniowy – izolator zwarć.
(...)
mgr inż. Jerzy CISZEWSKI
ekspert w Instytucie Techniki Budowlanej w Warszawie
OMiI 3/2013
