Bramkowe wykrywacze metali należą do podstawowych urządzeń do kontroli osób. Stosowane są w stałych punktach kontroli, takich jak obiekty wojskowe, lotniska, zakłady karne, areszty śledcze, sądy czy niektóre zakłady pracy podczas kontroli ruchu osobowego i materiałowego, a także w tymczasowych punktach kontroli np. podczas imprez masowych.

Współczesna służba ochrony realizując kontrolę osób, ma do dyspozycji następujące rodzaje wykrywaczy metali:

• bramkowe (WTMD – Walk Through Metal Detector),
• ręczne (HHMD – Hand Held Metal Detector),
• do kontroli obuwia (SOMD – Shoes On Metal Detector),
• pasywne detektory (WBMD – Walk-By Metal Detector).

Zasada działania bramkowych wykrywaczy metali

Urządzenia te pracują najczęściej w technologii VLF (Very Low Frequency). W ich kolumnach znajdują się cewki nadajnika i odbiornika (Rys. 1). Cewka nadajnika generuje sygnał, który odbierany jest w cewce odbiornika. Gdy w wytworzonym polu elektromagnetycznym znajdzie się metal, „zakłóca” odbierany sygnał. Na podstawie analizy odebranego sygnału bramka generuje alarm optyczny lub/i akustyczny. Niektóre wykrywacze rozróżniają metale żelazne i nieżelazne.

Rys. 1. Zasada działania bramkowego wykrywacza metali (jednostrefowego)
Źródło: Addison Wesley Longman, Inc. (www.indukcja.cba.pl)

Rozpatrując bramkowe wykrywacze metali możemy wyróżnić następujące typy:

• wewnętrzne i zewnętrzne,
• do zabudowy na stałe oraz przenośne,
• wbudowane w przejścia automatyczne (drzwi obrotowe, śluzy) lub wolnostojące,
• jednostrefowe i wielostrefowe.

Wykrywacze te mogą posiadać dodatkowo funkcjonalności takie jak:

• liczba stref detekcji: 1–2–6–8–9–12–18–33–60,
• wskaźniki stref w kolumnach lub panelu górnym bądź wyniesionym,
• rozróżnianie metali żelaznych i nieżelaznych,
• autokalibracja,
• zliczanie przechodzących osób, kierunku przejścia, statystyki detekcji,
• ochrona konfiguracji hasłem lub kluczem,
• wejścia, wyjścia do integracji z innymi systemami alarmowymi np. CCTV, SKD, SSWiN,
• moduły do pracy w sieci Ethernet, Bluetooth, WiFi, RS485/232, zdalna konfiguracja, nadzór i wizualizacja,
• zasilanie buforowe, akumulatory wbudowane w bramkę lub osobne (średnio do 12 godz. pracy),
• sygnalizatory ruchu: przejścia i zatrzymania,
• moduły detektorów materiałów radioaktywnych lub telefonów komórkowych.

Powyższe funkcjonalności pozwalają inwestorom oraz projektantom na realizację zaawansowanych technicznie rozwiązań współczesnych punktów kontroli osób (Rys. 2). Szczególnie istotne dla prawidłowego działania wykrywacza jest jego zainstalowanie, zgodnie z zaleceniami producenta.

Nie zawsze liczba stref detekcji wiąże się z czułością lub jakością bramkowego wykrywacza metali. Z całą pewnością liczba stref detekcji oraz możliwość ich indywidualnych konfiguracji będzie korzystna dla służby ochrony i realizowanej przez nią kontroli. Wskaźniki stref w kolumnach ułatwiają szybkie zlokalizowanie przedmiotu nie powodując zwłoki przy dużym ruchu osobowym.

Wykrywacze posiadają funkcję autokalibracji. Urządzenia te dostosowują progi detekcji do warunków, w jakich są uruchamiane (do zakłóceń tła). Stosowana cyfrowa obróbka sygnałów DSP pozwala ograniczyć do minimum alarmy wynikające z zakłóceń podczas pracy tych urządzeń.

Współczesne bramkowe wykrywacze metali umożliwiają zdalne zarządzanie, konfigurację, analitykę, synchronizację poprzez moduły komunikacyjne. Najczęściej stosowana komunikacja poprzez Ethernet i RS485/232. Połączone w sieć wykrywacze, za pomocą coraz bardziej zaawansowanego oprogramowania instalowanego na komputerze PC, umożliwiają także generowanie raportów i statystyk.

Miejsce usytuowania wykrywacza determinuje jego sposób podłączenia do zasilania oraz komunikacji. Większość urządzeń dostępnych na rynku umożliwia podłączenie wykrywacza zarówno od dołu, jak i od góry. Należy sprawdzić czy wykrywacz ma wbudowany zasilacz lub jest on instalowany na zewnątrz.

Przy uwzględnieniu pracy wykrywacza, w przypadku braku zasilania sieciowego, dobrze jest wybrać modele z wbudowanymi akumulatorami. Producenci podają czas pracy na wbudowanych akumulatorach, który może wynosić od kilku do kilkudziesięciu godzin.

Przy wyborze bramkowych wykrywaczy metali należy wziąć pod uwagę:

1. Jakie przedmioty mają być wykrywane, a jakie nie – określamy wymagany zakres ustawień wykrywania, jego czułość, np. czy ma wykrywać przedmioty metalowe schowane w jamach ciała?
2. Jaka procedura, kiedy określone przedmioty zostaną wykryte – kontrola za pomocą ręcznego wykrywacza metali?
3. Czy wymagana jest dokładna lokalizacja strefy z wykrytym przedmiotem – ma to znaczenie przy wyborze ilości stref detekcyjnych?
4. Czy istnieje możliwość ustawień każdej ze stref detekcji niezależnie (np. strefa przypodłogowa, gdy w obuwiu znajdują się metalowe elementy)?
5. Jaka będzie szybkość przemieszczania się osoby przez detektor. Jaka będzie liczba kontrolowanych osób w jednostce czasu?
6. Czy będzie miejsce na bramkowy wykrywacz metali wraz z półką na przedmioty metalowe?
7. Czy istotna będzie ciągłość pracy wykrywacza metali, nawet przy zaniku zasilania podstawowego z sieci energetycznej, jeżeli tak – to jaki będzie wymagany czas pracy z akumulatorów?
8. Czy zastosujemy integrację z innymi systemami np. SSWiN oraz CCTV?
9. Czy w punkcie kontroli będzie więcej bramkowych wykrywaczy metali, jeżeli tak to w jakiej odległości od siebie mogą pracować, czy mają opcję synchronizacji? 
10. W strefie do 2 m (jest to zasięg wytwarzanego pola elektromagnetycznego wokół bramkowego wykrywacza metali) nie powinno być ruchomych metalowych przedmiotów lub źródeł pola elektromagnetycznego, np.: drzwi przesuwne, kraty, barierki, konstrukcje sufitów podwieszanych, podłóg technicznych, stelaży ścianek karton- gips, kanałów kablowych i innych – w przypadku drgań tych przedmiotów, mogą występować „fałszywe alarmowania” wykrywaczy metali.

Często w punkcie kontroli w przejściu wymagana jest regulacja ruchu osób realizowana np. poprzez wygrodzenia i bramki tripod (Rys. 2). W takim punkcie kontroli można zastosować bramkowe wykrywacze metali zintegrowane z systemem CCTV oraz kontrolą dostępu. Osoba przed przejściem przez wykrywacz metali ma wyjąć wszystkie przedmioty metalowe na półkę przy bramce. Wykrycie przedmiotu metalowego spowoduje nie tylko sygnalizację detektora, ale jednocześnie zapis znacznika w systemie CCTV, zdjęcia osoby przechodzącej przez bramkę, a także chwilową blokadę tripoda oraz drzwi wejściowych (w tym czasie służba ochrony sprawdzi osobę ręcznym wykrywaczem metali). Przy realizacji takiego projektu należy uwzględnić natężenie ruchu osobowego przez przejście.

(...)

Por. mgr inż. Cezary Mecwaldowski
st. inspektor Zakładu Technologii Informatycznych
i Edukacyjnych, Centralny Ośrodek Szkolenia Służby
Więziennej w Kaliszu

fShare

Tweet