Oferta MERAWEX nie ogranicza się tylko do dostaw zasilaczy, lecz obejmuje ofertę na kompleksowe zasilanie urządzeń przeciwpożarowych. Przez to sformułowanie należy rozumieć zestaw urządzeń do sterowania przepływem energii elektrycznej w sposób dostosowany do charakteru i funkcji urządzeń odbiorczych. Dodatkowo uwzględnia się przy tym: minimalizację strat znacząco zmniejszającą pojemność baterii akumulatorów, co prowadzi do obniżki kosztów oraz pełny i ciągły monitoring torów zasilania pod kątem uszkodzeń, co prowadzi do wzrostu niezawodności pracy systemów.
Komunikacja zasilacza ZSP135-DR z otoczeniem
ZSP135-DR jest certyfikowanym zasilaczem „niezintegrowanym” – niewchodzącym w skład zasilanego urządzenia i w związku z tym jest przystosowany do samodzielnego przekazywania informacji o własnych parametrach, stanach i ewentualnych uszkodzeniach. Może się to odbywać następującymi sposobami:
- Poprzez sygnalizację świetlną za pomocą dwóch diod LED – zgodnie z wymogami normy PN-EN 54-2 dotyczącymi sygnalizacji zasilania,
- Za pośrednictwem zdalnej przekaźnikowej sygnalizacji o uszkodzeniu,
- Za pośrednictwem komunikacji cyfrowej.
Ad. 1. Podany sposób sygnalizacji świetlnej jest warunkiem koniecznym do spełnienia w instalacjach sygnalizacji pożarowej. W praktyce jest on uznawany także za „warunek wystarczający”, jeżeli weźmie się pod uwagę możliwość dostępu do panelu czołowego zasilacza, który najczęściej jest montowany w szybach kablowych, wydzielonych pomieszczeniach technicznych, na dużej wysokości itp.
Nie ma wymagań norm nakazujących prezentację na panelu czołowym zasilacza jego parametrów takich jak:
- aktualne napięcie wyjściowe,
- aktualny prąd pobierany przez urządzenia dołączone do wyjść zasilacza,
- rezystancję obwodu akumulatorów zmierzoną podczas ostatniego testu,
- aktualną temperaturę baterii akumulatorów.
Informacje te są oczywiście przydatne, ale dla personelu serwisowego, który może posłużyć się narzędziem w postaci wyposażonego w wyświetlacz alfanumeryczny testera ZSP135-TST umożliwiającego przeprowadzenie diagnostyki zasilacza i baterii akumulatorów podczas ich pracy. Tester podłącza się do gniazda diagnostycznego na pakiecie badanego zasilacza.
Ad. 2. Sygnał o uszkodzeniu zasilacza musi być przekazany do nadzorującej go centrali, np. centrali sygnalizacji pożarowej lub centrali oddymiania. Centrala jest przystosowana do odbioru z niezintegrowanego zasilacza tylko i wyłącznie zbiorczego sygnału o uszkodzeniu określonego w pkt. 5.4 normy PN-EN 54-4+A1+A2. Wymieniona norma przewiduje jako obligatoryjną wyłącznie postać analogową sygnału o uszkodzeniu.
Ad. 3. Certyfikat przewiduje możliwość montażu wewnątrz zasilacza modułu komunikacji ZSP135-MK, który służy do przesyłania z zasilacza wielkości pomiarowych i rozpoznanych przez sterownik stanów pracy zasilacza przy pomocy interfejsu RS232 lub RS485. Na zewnątrz zasilacza można zamontować interfejs dokonujący konwersji standardu RS485 na ETHERNET, co nie wymaga już zapisów w certyfikacie zasilacza.
Umożliwia to pełną komunikację cyfrową pomiędzy zasilaczem, a dowolnie oddalonym stanowiskiem, z poziomu którego można:
- dokonywać wizualizacji parametrów i stanów pracy, w tym uszkodzeń,
- dokonywać zdalnie korekty nastaw parametrów,
- wgrywać aktualizację oprogramowania sterownika mikroprocesorowego.
Profesjonalna organizacja serwisu instalacji przeciwpożarowych coraz częściej sprowadza się do:
- zbierania danych o uszkodzeniach w oddalonych centrach nadzoru
- uruchamiania przez operatorów w takich centrach lokalnych służb serwisowych.
Przedstawione możliwości komunikacji cyfrowej zasilacza ZSP135-DR są całkowicie wystarczające do szybkiej realizacji zadań serwisowych w taki sposób.
Współpraca zasilacza ZSP135-DR z centralą sterującą urządzeniami przeciwpożarowymi CS-ZSP135
Sterowanie zasilaniem urządzeń przeciwpożarowych i pełny nadzór nad liniami zasilającymi prowadzi centrala CS-ZSP135 posiadająca następujące dokumenty wydane przez CNBOP-PIB:
- Aprobatę techniczną AT-0401-0398/2013
- Certyfikat krajowy nr 2911/2013
- Świadectwo dopuszczenia nr 1911/2013
Energia elektryczna jest dostarczana poprzez centralę sterującą CS do urządzeń wykonawczych. Do tych urządzeń zalicza się:
- siłowniki dwukierunkowe z wyłącznikami przeciążeniowymi do napędów klap odcinających wentylacji pożarowej (PN-EN 12101-8),
- siłowniki ze sprężyną do napędów przeciwpożarowych klap odcinających (PN-EN 15650),
- elektromagnetyczne napędy i trzymacze drzwi, bram, oddzieleń przeciwpożarowych i kurtyn dymowych,
- sygnalizatory pożarowe (akustyczne i optyczne) ostrzegające o alarmie pożarowym i konieczności ewakuacji.
Dodatkowo centrala sterująca pozwala na załączenie lub wyłączenie urządzenia zasilanego z sieci 230V jak wentylator, siłownik przeciwpożarowej klapy odcinającej, napęd kurtyny.
Centrala CS pełni rolę integrującą dla różnych urządzeń wykonawczych w zakresie ich zasilania stosownie do wymagań scenariusza pożarowego w trakcie dozoru i alarmu.
Zespół urządzeń w postaci zasilacza ZSP135 i centrali CS stanowi uniwersalny blok do wykorzystania w architekturze połączonych systemów sygnalizacji i wentylacji pożarowej, w którym rolę wiodącą i integrującą pełni centrala sygnalizacji pożarowej.
Współpraca funkcjonalna centrali sygnalizacji pożarowej z systemami kontroli rozprzestrzeniania dymu i ciepła (systemami wentylacji pożarowej)
Poniższy rysunek przedstawia w formie schematu blokowego konfigurację wzajemnych powiązań systemu sygnalizacji pożarowej oraz systemu kontroli rozprzestrzeniania dymu i ciepła z wykorzystaniem sterowania zasilaniem. Nazwy poszczególnych urządzeń i ewentualnie normy, którym one podlegają − znajdują się na schemacie.
Opis torów transmisji przedstawionych na rysunku:
9. Tor transmisji SSP – przesyłanie informacji wewnątrz systemu SSP (cyfrowa, adresowalna pętla dozorowa),
10. Tor transmisji monitorowany przez SKRDiC – przesyłanie informacji z SSP do SKRDiC,
11. Tor transmisji monitorowany przez SKRDiC – sterowanie (zasilanie) siłowników lub napędów,
12. Tor transmisji monitorowany przez SSP – przesyłanie informacji z SKRDiC do SSP.
Centralnym urządzeniem połączonych systemów jest centrala sygnalizacji pożarowej realizująca funkcje sterujące i monitorujące względem urządzeń systemu wentylacji pożarowej za pośrednictwem liniowych modułów wejścia/wyjścia.
Stosowanie central CS współpracujących z zasilaczami ZSP135-DR oraz centralami sygnalizacji pożarowej umożliwia w instalacjach sygnalizacji pożarowej realizację przez CSP funkcji:
- detekcyjnych − przez czujki i ręczne ostrzegacze pożarowe,
- alarmowych − przez sygnalizatory akustyczne i optyczne,
- sterujących pracą urządzeń − przewidzianych w systemach wentylacji pożarowej – CSP po detekcji pożaru inicjuje sterowanie, a CS-ZSP135 wykonuje sterowanie,
- monitorujących pracę i uszkodzenia w odniesieniu do wszystkich elementów systemu przeciwpożarowego, w tym wentylacji pożarowej.
System o takiej strukturze idealnie nadaje się do pracy w konfiguracji rozproszonej, co stanowi jego niewątpliwą zaletę i predestynuje go do zastosowań w „kompletnych” instalacjach sygnalizacji pożarowej łączących funkcje detekcji, alarmowania i oddymiania. Do takiego systemu nie są potrzebne specjalistyczne centrale oddymiania, gdyż wszystkie funkcje przewidziane w przepisach przeciwpożarowych pełni centrala sygnalizacji pożarowej.
Rola kontroli linii zasilania w zapewnieniu niezawodności instalacji przeciwpożarowych
Przeciwpożarowe urządzenia zabezpieczające oraz sygnalizatory pożarowe (akustyczne i optyczne) realizują funkcje związane z ochroną życia i mienia.
W związku z tym niezwykle ważnym i istotnym wymaganiem jest ciągła kontrola ich linii zasilających. Linia taka będąca torem transmisji musi być dozorowana i monitorowana przez instalację sygnalizacji pożarowej. Informacja o uszkodzeniu linii musi być przesłana do centrali najpóźniej w ciągu 100 sekund.
Należy zwrócić uwagę, iż styki przekaźnika wyjścia w module liniowym wejścia/wyjścia zostały w większości przypadków przewidziane do przesyłania słaboprądowych sygnałów informacyjnych o wysterowaniu i nie powinny być wykorzystywane w charakterze elementu załączającego lub wyłączającego zasilanie prądem stałym dla dwukierunkowych napędów siłowników klap używanych w wentylacji pożarowej. Taki obwód nie posiada wymaganego obligatoryjnie monitorowania, gdyż jest pozbawiony kontroli linii zasilania.
Podsumowanie
Komunikacja zasilacza nie jest celem samym w sobie, lecz musi odpowiadać potrzebom i standardom funkcjonującym na podstawie przepisów prawnych w systemach, w których zasilacz jest urządzeniem niezwykle ważnym, ale jednak „peryferyjnym”. Opisana w artykule oferta kompleksowego zasilania urządzeń przeciwpożarowych charakteryzuje się uniwersalnością zastosowań i strukturalnym rozwiązaniem monitoringu umożliwiającym osiągnięcie wysokiego poziomu niezawodności pracy instalacji przeciwpożarowych.
Artykuł firmy MERAWEX Sp. z o.o.
Dariusz Cygankiewicz – Członek Zarządu, Zastępca Dyrektora Naczelnego.