Magazyny energii bateryjnej (tzw. BESS – Battery Energy Storage Systems) są niezbędnym elementem nowoczesnej energetyki. Wspierają integrację odnawialnych źródeł i stabilizują sieć. Jednak niosą też ze sobą specyficzne zagrożenia. Trudne i gwałtownie rozwijające się pożary. Niniejszy artykuł przedstawia aktualne wyzwania i dobre praktyki w zakresie bezpieczeństwa pożarowego BESS.
Wyzwania i ryzyko pożarowe BESS
Ryzyko pożaru w magazynach energii koncentruje się przede wszystkim na zjawisku ucieczki termicznej (ang. thermal runaway). Jest to samonapędzająca się reakcja, w której przegrzanie pojedynczego ogniwa akumulatora powoduje lawinowe uszkadzanie sąsiednich ogniw. Zapłon elektrolitu i materiałów palnych wewnątrz modułu może prowadzić do pożaru, a nawet eksplozji, zwłaszcza gdy dochodzi do zgromadzenia się w palnych gazów w zamkniętej przestrzeni. Pożary baterii litowo-jonowych są bardzo trudne do opanowania tradycyjnymi metodami. Dopóki energia zmagazynowana w ogniwach nie zostanie w pełni wyczerpana, może dojść do ponownego zapłonu. Ponadto w trakcie rozgorzenia wydzielają się toksyczne i łatwopalne opary, które przy braku odpowiedniej wentylacji mogą tworzyć mieszaniny wybuchowe.
Dotychczasowe incydenty pokazują, jak jest to realne zagrożenie. W 2017 r. pożar kontenerowego magazynu energii pod Brukselą spowodował powstanie chmury toksycznych dymów, zaś w kwietniu 2019 r. w stanie Arizona doszło do eksplozji baterii litowo-jonowych, w wyniku czego ciężko rannych zostało ośmiu strażaków. W Korei Południowej w latach 2017–2019 odnotowano aż 28 pożarów magazynów energii, co zmusiło władze do czasowego wyłączenia setek takich obiektów celem weryfikacji bezpieczeństwa [1]. Pożary baterii rozwijają się błyskawicznie i są bardzo trudne do zatrzymania, więc kluczowe staje się zapobieganie im już we wczesnym stadium.
Normy i dobre praktyki międzynarodowe
Odpowiedzią branży na opisane wyzwania stało się opracowanie dedykowanych norm oraz wytycznych bezpieczeństwa dla magazynów energii. W Stanach Zjednoczonych punktem odniesienia jest standard NFPA 855 – Standard for the Installation of Stationary Energy Storage Systems. Dokument ten zawiera kompleksowe wymagania dotyczące m.in. doboru lokalizacji i separacji instalacji BESS, systemów detekcji i gaśniczych, zabezpieczeń przed wybuchem oraz planów reagowania. NFPA 855 określa minimalne odstępy między jednostkami magazynów a innymi obiektami, a także nakłada obowiązek wyposażenia systemu w odpowiednie środki gaśnicze oraz kontrolę wybuchu – czy to poprzez systemy odciążające wybuch czy systemy wentylacji zapobiegające tworzeniu się palnych mieszanin gazów. Na poziomie międzynarodowym funkcjonuje także rodzina norm IEC 62933, która stanowi globalne ramy dla bezpiecznego projektowania i użytkowania stacjonarnych systemów magazynowania energii. Normy te kładą nacisk na całościowe ujęcie bezpieczeństwa – od fazy projektu (analiza ryzyka, dobór odpowiednich) przez instalację po eksploatację (monitorowanie, planowanie działań awaryjnych).
[1] Online: https://e-magazyny.pl/aktualnosci/zapobieganie-awarii-w-akumulatorowych-magazynach-energii/, dostęp: 24.09.2025. (...)
„Ochrona i Bezpieczeństwo” 5/2025
Artykuł w całości w:
