Spożytkowanie naszego otwarcia na Europę i świat nie przebiega bez zacięć i zgrzytów. Pomimo upływu wielu lat od naszego wejścia w struktury Unii Europejskiej stare nawyki mają się dobrze. Gdy zapytałem podczas prelekcji przeznaczonej dla inwestorów zajmujących się ochroną obiektów, kto ze słuchaczy utrzymuje kontakty z krajami europejskimi w celu wymiany doświadczeń z dziedziny ochrony, to na 80 osób będących na sali rękę podniosły dwie osoby. Oznacza to, że zachowujemy się tak jak byśmy byli wyspą i to na środku oceanu, a nie krajem w centrum Europy.

Jakie są przyczyny takiego stanu rzeczy i jakie to ma (lub może mieć) skutki? 

Przyczyn jest kilka i wszystkie są trudne do usunięcia bo:

• „„środowisko związane z ochroną wywodzi się w dużej mierze ze „służb”, a tam system decyzja – wykonanie bez dyskusji dokładnie eliminował samodzielne myślenie i podejmowanie samodzielnych działań,
• „„to są skutki naszej izolacji do 1989 roku, ograniczeń w wyjazdach, kontaktach, a także... nasza bieda, czyli po prostu brak funduszy i różnice w poziomie życia krajów starej i nowej Unii,
• „„większość starego pokolenia Polaków zna język rosyjski, a nie angielski. Język rosyjski może być przydatny np. na wczasach w Egipcie (!), ale niestety zupełnie jest nieprzydatny w dziedzinie ochrony.

Czyli? Niestety lekarstwem jest... wymiana pokoleniowa i zmiana przyzwyczajeń.

Jakie są (lub mogą być) tego skutki?

Mamy praktycznie nieograniczony dostęp do urządzeń stosowanych w ochronie, ale znamy je przede wszystkim z katalogów i dołączonych instrukcji. Zwykle (nagminnie i nie ma się co temu dziwić) producenci nie umieszczają informacji o wadach czy też o parametrach, które mogą świadczyć o niedoskonałościach ich urządzeń. Jeśli kupujemy urządzenia z krajów o podobnym jak u nas klimacie − to można przyjąć, że jest bardzo mało prawdopodobne, aby urządzenia przeznaczone według producenta do pracy na zewnątrz źle u nas pracowały. Ale w przypadku zakupu systemów ochrony zewnętrznej z krajów o zdecydowanie innym klimacie niż u nas − mogą wystąpić niespodzianki, zwykle są to niemiłe niespodzianki. Co ciekawe dotyczy to zarówno krajów o ciepłym klimacie, jak i tych o zdecydowanie bardziej od naszego ostrym. W Polsce od jesieni do wiosny może być nawet 30–60 przejść przez zerowe temperatury powietrza, a np. w Szwecji czy Norwegii może być w tym samym czasie tylko kilka czy kilkanaście.

Jakie to ma znaczenie? 

Niektóre akumulatory po prostu źle znoszą przejścia temperatury przez zero.

A w jakich urządzeniach ma to znaczenie?

Autonomiczne sygnalizatory zewnętrzne, centrale w obiektach nieogrzewanych, bezprzewodowe czujki zewnętrzne itp. 

Utrzymywanie na bieżąco kontaktów z fachowcami z zagranicy ułatwiłoby wymianę doświadczeń tzw. pozakatalogowych, a przekładając na język bardziej zrozumiały − na wymianę informacji, co do praktycznych aspektów użytkowania urządzeń.

Nie bez znaczenia jest też wymiana informacji o nowych i skutecznych metodach przełamywania zabezpieczeń.

Jeśli na 80 słuchaczy tylko dwie osoby przyznały się do utrzymywania kontaktów z fachowcami z zagranicy − to nie wygląda to ciekawie.

Normy, normalizacja...

Kanałem, który niesie najwięcej informacji o wymaganiach dla urządzeń i zalecanych metodach ich doboru i stosowania są... normy. Są one w większości tłumaczone na język polski i za niewielką kwotę można je kupić nie tylko w siedzibie PKN w Warszawie, ale także przez internet [www.pkn.pl]. Nic tylko korzystać. Niestety jest kilka dość nieoczekiwanych ograniczeń.

1. Korzystanie z norm ma sens przede wszystkim wtedy, gdy korzystamy z najnowszych norm, a nie z norm wycofanych ze względu na utratę aktualności zawartych w nich zapisów. Proszę przejrzeć w internecie ogłoszenia o przetargach dotyczących systemów alarmowych i telewizji dozorowej np. w jednostkach wojskowych. Nagminnie w SIWZ¹ zapisane są wymagania dla wycofanej w 2009 roku normy PN E 08390-14. Przez pięć lat do decydentów nie dotarło, że ta norma jest nie tylko wycofana, ale i zastąpiona przez normę PN EN 50131, w której są zawarte diametralnie inne, o wiele bardziej rozbudowane wymagania! Między innymi dlatego na końcu opracowania umieściłem spis aktualnych norm.
2. Drugim według kolejności występowania ograniczeniem jest to, że niektóre arkusze norm polskich są... w języku angielskim. A to nie można ich przetłumaczyć? Tłumaczenie norm nie jest takie proste. Od kilku lat jestem przedstawicielem PZP Ochrona w dwóch komitetach technicznych Polskiego Komitetu Normalizacyjnego. Są to komitety KT52 (systemy alarmowe) i KT306 (bezpieczeństwo powszechne). Wprowadzanie norm i ich tłumaczenia to właśnie zadania komitetów². Sam proces tłumaczenia normy przysparza sporo problemów, ponieważ to nie są zwykłe tłumaczenia tekstów z angielskiego na polski. Po pierwsze − trzeba znaleźć sponsora, który da pieniądze na tłumacza i obróbkę normy przed jej wydaniem. Po drugie − tłumaczyć może tylko ktoś kto się zna na zagadnieniu. Po trzecie − po przetłumaczeniu normy członkowie komitetu technicznego przez wiele godzin sprawdzają, korygują i wybierają, która z wersji tłumaczenia konkretnego fragmentu jest najlepsza i czy nie koliduje z dotychczasowymi tłumaczeniami. Jak jest to czasochłonne? Na ostatnim posiedzeniu KT52 przez około 5 godzin zostało zaakceptowane około 20 stron tłumaczenia normy PN EN 50132-7, natomiast norma ma stron 70. Czyli proces weryfikacji tłumaczenia jest czasochłonny i angażuje wiele osób, które pracuję przy tym społecznie. Korzystanie więc na co dzień z normy w języku angielskim nawet przez osoby znające dość dobrze język angielski, wcale nie jest takie proste. Jak z tego wyliczania problemów wynika łatwo i szybko przebiega wprowadzenie do spisu polskich norm w języku angielskim, ale wprowadzenie wersji przetłumaczonej jest czasochłonne i wymaga zaangażowania wielu osób.
3. Trzecim ograniczeniem w korzystaniu z norm jest... cena norm. Kwota 100 czy 180 zł za normę nie wydaje się wygórowana, ale zwykle w normie jest kilka, kilkanaście odwołań do innych arkuszy norm, które też trzeba posiadać aby w pełni skorzystać z zawartych informacji czy wymagań. Po podliczeniu może się okazać, że kwota 150 zł za arkusz wzrośnie do 1500 zł za powiązane z normą inne arkusze norm. Dla przedsiębiorstwa przecież to żadna kwota. Niezupełnie, bo z praktyki wiem, że te pieniądze zwykle wydają fachowcy ze swojej kieszeni.
4. Ostatnim na tej liście ograniczeniem z korzystania z norm jest czas jaki jest potrzebny na przyswojenie wiedzy, bardzo skondensowanej wiedzy zawartej w normach. O ile wiedzę z norm PN-E-08390 można było opanować w przeciągu miesiąca, to opanowanie wiedzy zawartej w normach PN EN 50131 (systemy alarmowe), PN EN 50132 (telewizja przemysłowa) i PN EN 50518 (wymagania dla centrów monitorowania) to już trzeba poświęcić około 3 miesięcy i wydać na zakup³ norm około 3000 zł. Warto więc wyznaczyć w firmie osobę, która by śledziła zmiany w normach. 

Dlaczego ważne jest zaznaczenie daty aktualności spisu? Bo bywa, że w ciągu roku do spisu jest wprowadzane nawet kilkanaście arkuszy norm. Sama objętość spisu podanych tu norm świadczy o tym jak duży zakres wiedzy jest w nich zawarty. Przy zapoznawaniu się ze spisem proszę zwrócić uwagę na: „„jak dużo z nich jest wprowadzone do spisu polskich norm w języku oryginału, czyli po angielsku − nie można ich więc powoływać⁴ w dokumentach typu ustawa czy rozporządzenie, „„te normy zostały wprowadzone między 2009 a 2014 rokiem (jest ich ponad trzydzieści) − w najbliższych miesiącach należy spodziewać się wprowadzenia następnych kilku norm, z których część zawiera informacje uzupełniające np. interpretacje, ale część z nich będzie zastępowała istniejące arkusze. Data wprowadzenia normy jest zapisane po dwukropku np. : 2013-07 oznacza rok wprowadzenia 2013 i miesiąc 07. We wcześniejszych normach nie był podawany miesiąc wprowadzenia tylko rok.

1. PN-EN 50131-2-6:2012 − wersja polska Systemy alarmowe − Systemy sygnalizacji włamania i napadu - Część 2-6: Czujki otwarcia stykowe (magnetyczne)
2. PN-EN 50131-2-7-1:2013-06/A1:2014-08 − wersja angielska Systemy alarmowe − Systemy sygnalizacji włamania i napadu − Część 2-7-1: Czujki włamania − Czujki stłuczenia szkła (dźwiękowe)
3. PN-EN 50131-2-7-1:2013-06/IS1:2014-07 − wersja angielska Systemy alarmowe − Systemy sygnalizacji włamania i napadu − Część 2-7-1: Czujki włamania − Czujki stłuczenia szkła (dźwiękowe)
4. PN-EN 50131-2-7-1:2013-06 − wersja angielska Systemy alarmowe − Systemy sygnalizacji włamania i napadu − Część 2-7- 1: Czujki włamania − Czujki stłuczenia szkła (dźwiękowe)
5. PN-EN 50131-2-7-2:2013-06/A1:2014-08 − wersja angielska Systemy alarmowe − Systemy sygnalizacji włamania i napadu − Część 2-7-2
6. PN-EN 50131-2-7-2:2013-06/IS1:2014-07 − wersja angielska Systemy alarmowe − Systemy sygnalizacji włamania i napadu − Część 2-7-2: Czujki włamania − Czujki stłuczenia szkła (pasywne)
7. PN-EN 50131-2-7-2:2013-06 − wersja angielska Systemy alarmowe − Systemy sygnalizacji włamania i napadu − Część 2-7-2: Czujki włamania − Czujki stłuczenia szkła (pasywne)
8. PN-EN 50131-2-7-3:2013-06/A1:2014-08 − wersja angielska Systemy alarmowe − Systemy sygnalizacji włamania i napadu − Część 2-7-3: Czujki włamania − Czujki stłuczenia szkła (aktywne)
9. PN-EN 50131-2-7-3:2013-06/IS1:2014-07 − wersja angielska Systemy alarmowe − Systemy sygnalizacji włamania i napadu − Część 2-7-3: Czujki włamania − Czujki stłuczenia szkła (aktywne)
10. PN-EN 50131-2-7-3:2013-06 − wersja angielska Systemy alarmowe − Systemy sygnalizacji włamania i napadu − Część 2-7- 3: Czujki włamania − Czujki stłuczenia szkła (aktywne)
11. PN-EN 50131-3:2010 − wersja angielska Systemy alarmowe − Systemy sygnalizacji włamania i napadu − Część 3: Urządzenia sterujące i obrazujące
12. PN-EN 50131-4:2010 − wersja angielska Systemy alarmowe − Systemy sygnalizacji włamania i napadu − Część 4: Sygnalizatory 
13. PN-EN 50131-5-3:2011 − wersja polska Systemy alarmowe − Systemy sygnalizacji włamania − Część 5-3: Wymagania dotyczące połączeń wzajemnych sprzętu wykorzystującego techniki częstotliwości radiowych
14. PN-EN 50131-6:2009 − wersja polska Systemy alarmowe − Systemy sygnalizacji włamania i napadu − Część 6: Zasilanie
15. P N-EN 50131-8:2010 − wersja angielska Systemy alarmowe − Systemy sygnalizacji włamania i napadu − Część 8: Urządzenia/ systemy do wytwarzania mgły
16. PN-EN 50132-5-1:2012 − wersja angielska Systemy alarmowe − Systemy dozorowe CCTV stosowane w zabezpieczeniach − Część 5-1: Transmisja wideo − Ogólne wymagania eksploatacyjne
17. PN-EN 50132-5-2:2012 − wersja angielska Systemy alarmowe − Systemy dozorowe CCTV stosowane w zabezpieczeniach − Część 5-2: Protokoły sieciowe (IP) dotyczące transmisji wideo
18. PN-EN 50132-5-3:2013-04 − wersja angielska Systemy alarmowe − Systemy dozorowe CCTV stosowane w zabezpieczeniach − Część 5-3: Transmisja wideo − Analogowa i cyfrowa transmisja wideo
19. PN-EN 50132-7:2013-04 − wersja angielska Systemy alarmowe Systemy dozorowe CCTV stosowane w zabezpieczeniach − Część 7: Wytyczne stosowania
20. PN-EN 50518-1:2014-07 − wersja angielska − Centrum monitoringu i odbioru alarmu − Część 1: Wymagania dotyczące rozmieszczenia i konstrukcji
21. PN-EN 50518-2:2014-07 − wersja angielska Centrum monitoringu i odbioru alarmu − Część 2: Wymagania techniczne
22. PN-EN 50518-3:2014-07 − wersja angielska Centrum monitoringu i odbioru alarmu − Część 3: Procedury i wymagania dotyczące działania

Nie wymieniłem tu norm dotyczących zabezpieczeń mechanicznych, które są powoływane w arkuszach PN EN 50132. 

Po co tworzyć taki spis jeśli jest dostępny na stronach PKN?

A w takiej skondensowanej formie spis nie jest dostępny i trzeba wiedzieć jakiego numeru normy się szuka. 

Na stronie internetowej czasopisma (www.ochrona-mienia.pl) umieszczony został] spis norm dotyczących zabezpieczeń elektronicznych, aktualny na dzień 12 listopada 2014 roku.

¹ SIWZ − Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia.

² Komitety oznaczane są literami KT i cyframi.

³ Dochodzi zakup norm o zabezpieczeniach mechanicznych nie mniej niż 1500 zł.

⁴ Mogą być powoływane tylko dokumenty w języku polskim.

Artykuł nadesłany przez PZP „OCHRONA”

Stefan Jerzy Siudalski − biegły sądowy, od kilku lat członek komitetow KT52 (Systemy alarmowe) i KT 306 (Bezpieczeństwo ludności) w Polskim Komitecie Normalizacyjnym z ramienia PZP „Ochrona”

fShare

Tweet