Ręczne wykrywacze metali (HHMD – Hand-Held Metal Detector) należą do podstawowego wyposażenia ochrony w punkcie kontroli osób. Najczęściej są one uzupełnieniem do stosowanych bramkowych wykrywaczy metali [1]. Gdy bramkowy wykrywacz zasygnalizuje przenoszony przedmiot metalowy (przybliżoną strefę) wtedy ochrona, ręcznym wykrywaczem dokonuje dokładniejszej kontroli w celu identyfikacji przedmiotu. Stosowanie do kontroli ręcznych wykrywaczy metali daje większą skuteczność niż kontrola manualna np. nakryć głowy, protez, opatrunków gipsowych itp. Jednocześnie jest to kontrola „mniej inwazyjna”. Zasadą jest, że osoba nie wyrażająca zgody na kontrolę, nie wchodzi do chronionego obiektu lub strefy.
Zasada działania
Ręczne wykrywacze metali są urządzeniami aktywnymi, wytwarzającymi pole elektromagnetyczne poniżej 100 kHz. Interakcja tego pola ze znajdującymi się w jego zasięgu przedmiotami oraz możliwość jej detekcji, to zasada działania wykrywaczy. Detekcja jest funkcją wielkości przedmiotu metalowego i jego odległości od wykrywacza. Urządzenia wykrywają metale żelazne i nieżelazne, wraz z ich stopami. Standard [7] określa cztery klasy czułości wykrywaczy – MD Class 1 do 4, według których są one badane.
Rozpatrując ręczne wykrywacze metali możemy wyróżnić ich następujące rodzaje:
- Przeznaczone do kontroli osób.
- Przeznaczone do kontroli odzieży, przedmiotów, miejsca zdarzenia.
Różnią się kształtem i wielkością, które determinowane są zastosowanymi wewnątrz cewkami detekcyjnymi. Mogą być także wbudowane w inne urządzenia np. w pałkę typu Tonfa.
Sposoby sygnalizacji
Producenci stosują różne rozwiązania, najczęściej wykrycie przedmiotu metalowego sygnalizowane jest optycznie i akustycznie lub optycznie z wibracją (tzw. cicha kontrola). Detektory przeznaczone do kontroli odzieży, przedmiotów, miejsca zdarzenia mogą posiadać sygnalizację akustyczną zmieniającą się od pojedynczych dźwięków do jednolitego – ciągłego, w zależności od odległości detektora od przedmiotu metalowego.
Baterie, akumulatory i ładowarki
Dostępne są wykrywacze z zasilaniem bateryjnym lub akumulatorowym (najczęściej 9 V). Jest to dość istotne z punktu widzenia bieżącej obsługi – konieczny zapas baterii lub ładowarki do akumulatorów. Występują modele z dedykowanymi ładowarkami w postaci stacji dokujących, będących jednocześnie uchwytami/stojakami dla wykrywaczy. Obecne urządzenia oferują czas pracy na bateriach lub akumulatorach od kilkudziesięciu do kilkuset godzin.
Wykrywacze te, mogą posiadać dodatkowe funkcjonalności, takie jak:
- płynną lub skokową regulację czułości (mającą wpływ na wielkość wykrywanego przedmiotu metalowego lub różną odległość detekcji),
- procesor DSP eliminujący zakłócenia pola elektromagnetycznego,
- autokalibrację lub próbki do okresowej kalibracji,
- sygnalizację niskiego stanu baterii lub akumulatora,
- wbudowane latarki,
- interfejs do podłączenia do komputera PC, z oprogramowaniem do konfiguracji np. blokowania funkcji wybieranych za pomocą przycisków wykrywacza,
- dostępne w zestawie np. walizka, ładowarka, akumulatory, próbki do testowania i kalibracji, odpowiednie uchwyty do paska, instrukcja i dopuszczenia do stosowania.
Przy wyborze ręcznych wykrywaczy metali należy wziąć pod uwagę:
Czy można ich używać wewnątrz i na zewnątrz obiektów? Jakie przedmioty mają być wykrywane, a jakie nie? Określa się wymagany zakres ustawień wykrywania, jego czułość np. czy ma wykrywać przedmioty metalowe schowane w protezach, fałdach lub jamach ciała.
Jaka będzie procedura, gdy określone przedmioty zostaną wykryte przez bramkowy wykrywacz metali? Kontrola za pomocą ręcznego wykrywacza metali. Czy istnieje możliwość regulacji czułości detekcji? Brak regulacji, płynnie lub skokowo.
Jaka będzie liczba kontrolowanych osób w jednostce czasu? Czy istotna będzie ciągłość pracy wykrywacza metali? Jeżeli tak, to jaki będzie wymagany czas pracy z baterii/akumulatorów?
Czy wykrywacz posiada pełen zestaw akcesoriów? Uchwyty do paska, akumulatory, ładowarki itp.
(...)
Por. mgr inż. Cezary Mecwaldowski
st. inspektor Zakładu Technologii Informatycznych
i Edukacyjnych, Centralny Ośrodek Szkolenia
Służby Więziennej w Kaliszu
