Według ostatnich badań Goldman Sachs, globalny przemysł gaśniczy związany z dronami szacuje się na 716 mln euro (881 mln dolarów) w USA[1]. Całkowity rynek dronów gaśniczych szacuje się na wartość 1.530 mln euro. Na przykład w Stanach Zjednoczonych 69 z 347 agencji bezpieczeństwa publicznego, które zakupiły drony (2009 i 2017) było strażami pożarnymi. Do 2023 r. rynek zostanie wyceniony na 1,8 mld EUR.
Drony prawdopodobnie będą jedną z kolejnych dużych zmian w straży pożarnej. Pomimo rosnących przykładów sposobów ich wykorzystania przez straż pożarną, obecnie systemy bezzałogowe zasadniczo wykorzystywane są do monitorowania i nadzoru. W tym sensie drony oferują doskonałą okazję do oceny informacji ze znaczących incydentów i wydarzeń na dużą skalę, które mogą zapewnić dowódcy zdarzenia dodatkową świadomość sytuacyjną. Zaangażowane w świadomość sytuacyjną urządzenia te mogą być wyposażone w kamery wideo do przechwytywania wideo i/lub dostarczania obrazu na żywo. UAV wyposażone w kamery (wideo i podczerwień) mogą również zapewniać w czasie rzeczywistym przegląd rozprzestrzeniania się pożarów i potencjalne zagrożenie dla strażaków i okolicznych społeczności znajdujących się w obszarze objętym pożarem.
Potencjał dronów w gaszeniu pożarów nie kończy się na monitorowaniu. Tendencja branży zmierza w kierunku wykorzystania UAV jako rzeczywistych „pojazdów strażackich” podczas operacji gaśniczych [2]. W tym sensie trwają testy mające na celu zdalne sterowanie UAV w celu podnoszenia wody i dostarczania jej tam, gdzie jest to konieczne do gaszenia ognia. Podstawowy warunek użycia jest tutaj oczywisty: posiadanie drona do dyspozycji straży pożarnej po przybyciu do obszaru objętego żywiołem pożaru. Pozwoliłoby to strażakom oraz postronnym ludziom nie tylko pozostać w bezpiecznej odległości od pożaru, ale także działać z niezwykle korzystnego punktu widzenia. Nie jest zaskoczeniem, że organy ścigania są również zainteresowane UAV, ponieważ mogą one zmniejszać ryzyko i zwiększać użyteczność transferowanych danych, które mogą pomóc w opracowaniu bardziej świadomej strategii i taktyki realizacji określonego celu.
Obecnie drony są coraz częściej wykorzystywane przez strażaków do monitoringu. Urządzenia te są wyposażone w kamery wideo do przechwytywania wideo i/lub dostarczania obrazu na żywo. UAV wyposażone w kamery (wideo i podczerwień) mogą, jak już wcześniej wspomniano, zapewniać w czasie rzeczywistym przegląd rozprzestrzeniania się pożarów terenów i potencjalnych zagrożeń dla strażaków biorących udział w akcji gaśniczej oraz okolicznej społeczności. Jednak poza tymi zastosowaniami wykorzystanie UAV do realizacji operacji gaśniczych (uwalnianie wody w celu gaszenia pożaru) jako alternatywy i / lub uzupełnienia załogowych
statków powietrznych jest nadal nierozwiązanym wyzwaniem. Szansa na użycie dronów przeciwpożarowych jest ogromna, ale nadal istnieją ograniczenia technologiczne uniemożliwiające ich użycie, ponieważ muszą one obejmować niezwykle precyzyjny i skuteczny system uwalniania wody, który pozwala na użycie
lekkiego, kompaktowego i zwrotnego bezzałogowego statku powietrznego zdolnego do transportu ciężkich ładunków wody mogącej uwolnić się nad ogniem, a jak
dotąd nie udało się tego osiągnąć. Ponadto obciążenie i udźwig drona oraz system kontroli jest jednym z wyzwań technologicznych do pokonania.
Według europejskiego systemu informacji o pożarach (EFFIS) każdego roku w UE występuje średnio 65 000 pożarów. W UE duże pożary (≥ 50 hektarów) stanowią 75% całkowitej spalonej powierzchni, co stanowi 2,6% całkowitej liczby pożarów. Pożary lasów wywołane przez człowieka stanowią około 95% ogólnej liczby pożarów.
Półwysep Iberyjski – Hiszpania i Portugalia. W tym regionie przewiduje się średni wzrost temperatury od 2 do 3 stopni Celsjusza w miesiącach lipcu i sierpniu
w porównaniu do obecnych temperatur, co oznacza większą liczbę wyjątkowo gorących dni w nadchodzących latach. Podobnie liczba dni deszczowych spadnie
o 25% w tym okresie. Wzrost będzie jeszcze większy od 2051 r. do 2075 r., ponieważ w tym okresie przewiduje się wzrost o 4 stopnie Celsjusza temperatury
w miesiącach letnich, co jest krytycznym momentem dla pożarów. Ryzyko pożarów wzrasta również z powodu innych czynników meteorologicznych, takich jak przedłużające się susze.
Duża liczba wypadków i ofiar powoduje konieczność ulepszenia i opracowania nowych środków gaśniczych w celu radzenia sobie z różnymi czynnikami, w których występują pożary. Ponadto ze względu na zmiany klimatu i nienormalne warunki pogodowe na Półwyspie Iberyjskim w ciągu ostatnich 30 lat, gwałtownie wzrosły pożary w sezonie letnim.
Główny celem w Hiszpanii jest, w odniesieniu do występowania pożarów, zmniejszenie całkowitej powierzchni spalonej. Niemniej jednak, GF (Great Fire-Wielkie
Pożary) są powszechne, a liczba GF jest bardzo podobna do poprzednich dekad. Uważa się zatem, że kontrola dużych pożarów nie jest zbyt udana.
Niedawno Portugalia została ponownie poważnie dotknięta pożarami. Ma to miejsce m.in. ze względu na bliskość i podobieństwo do hiszpańskiego klimatu. W 2016 r. spalonych zostało 64 443 hektary, z około 15 151 całkowitej liczby pożarów. 17 czerwca 2017 r. wydarzył się największy i najbardziej rozległy pożar
w Portugalii, a jednocześnie najbardziej zabójczy w historii tego kraju i jeden z 11 najbardziej zabójczych na świecie od 1900 r. Portugalia ma niewielką kontrolę
nad kwestiami zapobiegania i niwelowania skutków śmiertelnych.
Podobnie jak w Portugalii i Hiszpanii, Włochy są jednym z krajów najbardziej dotkniętych przez pożary. W 2016 r. wybuchło 5 442 pożarów o ogromnych rozmiarach-GF, które spaliły 41 511 hektarów. Włochy dołożyły ogromnych starań w zakresie gaszenia pożarów i zapobiegania im, chociaż istnieją różnice między prowincjami. Z powodu pożarów w ubiegłym roku we Włoszech spłonęło 30 000 hektarów.
Grecja: Liczba pożarów i cechy klimatu w Grecji są podobne do Hiszpanii. Należy zwrócić uwagę na negatywny element Grecji w odniesieniu do ochrony przeciwpożarowej – liczne cięcia budżetowe, które miały miejsce w wielu różnych departamentach rządowych w wyniku kryzysu gospodarczego.
Polska: Obecne warunki w Polsce charakteryzują się dość wysokim czynnikiem ryzyka pożarowego. Trzy warunki mają szczególny wpływ na wystąpienie ognisk:
długie okresy niskich opadów, duża obecność turystów w lasach i wysokie zanieczyszczenie powietrza, co powoduje niszczenie-rozkład drzew, wytwarzając łatwopalny materiał. W 2015 r. w Polsce wystąpiła duża liczba pożarów. Co roku Polska przeznacza dużą część swojego budżetu na gaszenie pożarów (ponad 20
milionów EUR). Ponadto przewiduje się wdrożenie nowych środków mających na celu zwalczanie i zapobieganie pożarom, co świadczy o coraz większym znaczeniu zagrożenia pożarami w naszym kraju.
Technologia bezzałogowych statków powietrznych znajduje coraz większą popularność i zastosowanie w codziennym życiu, także wykorzystanie jej potencjału w akacjach gaśniczych prowadzonych nocą, stawia zarówno duże wyzwanie jak i wsparcie dla służb pożarniczych.
dr inż. Tomasz Balcerzak
1 Drones in Firefighting: How, Where and When They’re Used.
2 Fire Technology: Using Drones In the Fire Service.
